Dr. Robert Vries is de managing director van Hubrecht Organoid Technology in Utrecht. Hij werkt aan de ontwikkeling van organoids in een Living Biobank, een revolutionaire nieuwe onderzoeksmethode waardoor veel proefdieren vervangen worden. In een exclusief interview met Proefdiervrij vertelt hij hier meer over. Wat inspireert hem? Leer hem beter kennen!
Wat is zo speciaal aan dit onderzoek?
Wat de Living Biobank zo bijzonder maakt is dat, als in een soort bibliotheek, menselijk weefsel in de vorm van organoids, met alle mogelijke erfelijke eigenschappen beschikbaar wordt gemaakt voor onderzoek. Dat kan borstweefsel zijn van iemand met borstkanker, of longweefsel van iemand met taaislijmziekte. Met deze weefsels kan onderzoek worden gedaan naar geneesmiddelen, maar ook worden gecontroleerd of gezonde weefsels geen schade oplopen door de behandeling. Bijzonder is juist dat we ook gezonde weefsels beschikbaar maken in onze biobank.
Door de Living Biobank worden dus proefdieren vervangen?
We hebben ons tot doel gesteld dat 25% van de proefdieren wordt vervangen door de Living Biobank. Het is een compleet nieuwe manier van onderzoek doen! We hebben als het ware mensen in een schaaltje, dat geeft veel meer directe informatie dan dierproeven. Voor taaislijmziekte werden proeven op muizen gedaan, dat was een heel omslachtige manier van onderzoek. Nu ligt er een veel beter model waarbij we direct kunnen zien wat de beste behandeling is.
We hebben ook een menselijk levermodel gemaakt. Daarmee kan rechtstreeks onderzoek op de lever worden gedaan. Tot nu toe was het heel moeilijk om onderzoek te doen naar de behandeling van ziekten van de lever. Nu we erin geslaagd zijn om een levermodel te maken, kunnen we modellen maken van alle mogelijke ziekten van de lever. Er ligt een enorme lijst van toepassingen om mee aan de slag te gaan!
Is deze techniek ook beschikbaar voor onderzoekers in het buitenland?
We willen graag dat iedereen toegang heeft tot onze biobank. Daarom hebben we de Living Biobank ook ondergebracht in een non profit stichting en niet in een biotechbedrijf. Onderzoekers die gebruik willen maken van ons materiaal betalen alleen de kostprijs, de farmaceutische industrie moet wel betalen voor ons gepatenteerd onderzoek. De winst die daarmee wordt gemaakt gebruiken we vervolgens voor verder onderzoek, bijvoorbeeld om nieuwe weefsels te ontwikkelen en om uit te breiden.
Is er al veel vraag naar de organoids?
Uit zowel de wetenschappelijke wereld als de industrie komt steeds meer vraag naar de organoids. Je moet wel bedenken dat het overstappen op een nieuwe manier van onderzoek zon bedrijf miljoenen kost. De industrie moet dus eerst overtuigd worden van de waarde van dit onderzoek. Professor Hans Clevers, de man die organoids groot heeft gemaakt, heeft veel vertrouwen in de wetenschappelijke wereld opgebouwd. Hij heeft de organoids groot gemaakt. Mijn taak is om te gaan rennen, om ons model aan de man te brengen. We doen nu voor vijftien bedrijven onderzoek en dat worden er alleen maar meer.
Jullie onderzoek wordt groot onder de aandacht gebracht in de media, is ook uitgebreid aan de orde gekomen in tv-programmas als De Wereld Draait Door. Hoe verklaar je jullie succes?
Overal in de wereld wordt op dit moment gewerkt met organoids. Het is de verdienste van Hans Clevers dat hij in staat is om ingewikkelde problemen terug te brengen tot een eenvoudige vraag. Dat in combinatie met het feit dat we supergekwalificeerde wetenschappers, zeg maar gerust de knapste koppen, in huis hebben uit alle delen van de wereld, maakt dat wij wereldwijd koploper zijn in dit gebied van onderzoek.
Had je ooit gedacht dat je deel uit zou maken van zon groots onderzoek?
Mijn fascinatie is altijd uitgegaan naar mensen en hun gedrag. In eerste instantie wilde ik psychologie of medicijnen gaan studeren. Ik ontdekte echter dat veel kennis in de medische wetenschap een antwoord was op vragen die in de biologie waren gesteld. Ik ging daarom biologie studeren en leerde dus veel over planten en dieren, maar waar het bij mij altijd om draaide was de mens. Ik was ook altijd op zoek naar de onderzoeksinstellingen waar wordt gezocht naar antwoorden op de belangrijkste vragen. Zo ben ik in de VS terechtgekomen en later hier bij het Hubrecht instituut. Mijn doel was om kennis te vergaren. Ik werk nu op een plek waar grote resultaten worden geboekt en we een enorme impact hebben. Waar ik vooral blij mee ben is dat we deze nieuwe kennis direct kunnen toepassen.