Dit subsidieprogramma voor jonge onderzoekers stimuleert proefdiervrij werken met €30.000

‘De transitie naar proefdiervrij onderzoek gaat traag,’ stelt Martijn, die met zijn lange ervaring met zowel dierproeven als proefdiervrij onderzoek binnen de immunologie alweer vier jaar aan het roer van het MKMD-programma staat. ‘Daarom heb ik twee jaar geleden met inhoudelijke bijdragen van zestig experts nauwkeurig in kaart gebracht waar die traagheid vandaan komt. Eén van de belangrijkste bevindingen was, dat dierproeven vaak nog steeds als de gouden standaard gezien worden. Dat remt de vooruitgang.’

Buiten de normale denkkaders

Om die impasse te doorbreken, bedacht Martijn samen met zijn collega’s een stimulans: een extra financieringsbedrag voor onderzoekers die kiezen voor een proefdiervrije onderzoeksmethode. 

‘Als ik moet kiezen wat de ezel vooruit brengt, de stok of de wortel, dan kies ik voor de wortel,’ licht Martijn toe.‘Wij boden onderzoekers €30.000 bovenop hun reguliere subsidie van €100.000 als ze proefdiervrij zouden gaan werken. We hebben dit bedrag in het leven geroepen om onderzoekers uit te nodigen om buiten hun normale denkkaders te treden de extra kosten van proefdiervrij onderzoek te dekken.’

‘High risk, high reward’ 

Het geld voor deze top-up komt voor de helft van het MKMD-programma (gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur), Proefdiervrij financiert de andere helft. Voor het toekennen van de extra bedragen zocht Martijn de samenwerking op met ZonMw-collega Eva Vlaar, die aan het roer staat van het financieringsprogramma Off Road. Dit programma richt zich op jonge wetenschappers die zogeheten ‘high risk, high reward’ onderzoek willen doen. 

‘De subsidie bedraagt maximaal een ton om één tot anderhalf jaar lang vernieuwend onderzoek te doen, waarvan het resultaat onzeker is, maar de wetenschappelijke waarde bij succes dus ook groot,’ vertelt Martijn. ‘In voorgaande jaren kozen veel aanvragers voor dierproeven. Wij wilden dat de extra financiering voor proefdiervrij onderzoek het voor hen aantrekkelijker zou maken om te onderzoeken of het ook zonder kan.’

 

Off Road is er voor jonge onderzoekers die innovatieve, creatieve en risicovolle ideeën hebben buiten de gebaande paden van hun vakgebied. Omdat proefdiervrije modellen in veel onderzoeksgebieden nog niet standaard ingezet worden, waren wij meteen enthousiast toen Martijn ons benaderde met het idee van een extra financiering voor proefdiervrij onderzoek. Kandidaten die goede ideeën hebben over onderzoek zonder proefdieren, kunnen we financieel dan ook de mogelijkheid geven deze uit te voeren.
Eva Vlaar, programmamanager Off Road

Serieus nadenken over proefdiervrije alternatieven

Van de 99 aanvragers, vroegen er 25 de extra financiering voor proefdiervrij onderzoek aan. Van de 20 subsidies die uiteindelijk toegekend werden, kregen er 6 de financieringsmodule voor proefdiervrij onderzoek. Dit zijn nog niet voldoende cijfers om met zekerheid te zeggen dat een financiële stimulans daadwerkelijk maakt dat meer onderzoekers overstappen op een proefdiervrije methode. 

Maar volgens Martijn moet je het succes van dit initiatief sowieso niet alleen meten in harde resultaten: ‘We moeten nog analyseren of er inderdaad meer onderzoekers voor proefdiervrij onderzoek gekozen hebben dan voorgaande jaren, maar het belangrijkste is dat iedereen in ieder geval serieus nagedacht heeft over de mogelijkheid. Dat transitiedenken, die denkomslag dat dierproeven niet de gouden standaard zijn: dát wilden we stimuleren – en dat is sowieso al gelukt.”

Kleine financiële prikkel, groot verschil

Of Off Road de volgende aanvraagronde weer een aanvullende financieringsmogelijkheid kan bieden voor proefdiervrije onderzoekers, is nog niet zeker. Martijn: ‘Maar het belangrijkste is dat we deze ronde een hele lichting vernieuwende wetenschappers hebben laten nadenken over de vraag of hun onderzoek ook zonder dierproeven kan. Al heeft maar één onderzoeksteam door deze regeling een dierproef vervangen door een proefdiervrije methode, dan is de opzet wat mij betreft al al geslaagd.’ 

Toch hoopt Martijn wel op een breder effect. ‘We hopen te laten zien dat een kleine financiële prikkel een groot verschil kan maken in het denken en doen van jonge onderzoekers. Uiteindelijk is het totaalbudget van het hele programma Meer Kennis met Minder Dieren maar zes miljoen voor vier jaar. Het zou dus mooi zijn als de politiek ziet dat onze aanpak werkt en daar ook meer geld voor gaat uittrekken.’ 

Samen stap voor stap werken aan verandering

Wij vinden het belangrijk dat onderzoekers die proefdiervrije paden willen bewandelen daarin niet tegen financiële barrières aanlopen. Daarom zijn wij ontzettend blij dat Off Road onderzoekers de mogelijkheid heeft geboden om extra financiering aan te vragen die ze kunnen  gebruiken om hun onderzoek proefdiervrij te maken. 

Wil jij ook proefdiervrij onderzoek doen? Kijk dan ook eens naar de mogelijkheden die wij hebben om jou financieel te steunen.