In 2021 transplanteerden artsen in Amerika een varkensnier naar een hersendode patiënt, en dit jaar ontving een Amerikaanse hartpatiënt een varkenshart. Donordieren lijken dé oplossing voor het wereldwijde tekort aan orgaandonoren. Maar dieren inzetten om problemen van de mens op te lossen, is in onze ogen geen vooruitgang of innovatie. In dit artikel lees je meer over donordieren en de proefdiervrije alternatieven voor donordieren.
Oplossing nodig voor tekort aan donororganen
Er is een groot tekort aan menselijke organen voor donatie. Veel patiënten staan in Nederland op een wachtlijst voor een donororgaan, en overleven de wachtlijst niet – zij sterven voordat ze aan de beurt komen. Wetenschappers zijn daarom (wereldwijd) op zoek naar oplossingen voor het tekort aan donororganen.
Wat zijn donordieren?
De oplossing voor het tekort aan menselijke donororganen wordt gezocht bij dieren. In Amerika hebben onderzoekers een varkensnier en varkenshart van genetisch gemodificeerde varkens getransplanteerd naar patiënten. Dit heet, met een lastig woord, xenotransplantatie. Dit is het overbrengen van organen van een dier naar een ander dier of naar de mens. Het ontwikkelen van deze genetisch gemodificeerde dieren kost veel tijd en geld. Maar kunnen we onze tijd, geld en energie niet beter steken in de ontwikkeling van mensgerichte- en op de mens gebaseerde modellen voor orgaandonatie?
Ontdek eerst álle opties
Dieren inzetten om problemen van de mens op te lossen, is in onze ogen geen vooruitgang of innovatie. Wij vinden het jammer dat alle tijd en energie nu wordt gestoken in dieren gebruiken én aanpassen ten behoeve van de mens. Deze tijd gaat dus niet naar de ontwikkeling van menselijke modellen: terwijl dát juist de toekomst is! Er zijn meerdere opties die onder de aandacht gebracht moeten worden. Daarnaast moeten we het gesprek aangaan over wat we wíllen, niet per se wat we kunnen. Wat ons betreft zijn donordieren niet de kant die we op willen, we willen juist voorkomen dat het ‘gewoon’ wordt om dieren in te zetten voor het belang van de mens.
“De mogelijke oplossingen voor het tekort aan donororganen worden vaak in twee opties gevat, namelijk: a) van een mens, en b) van een dier. Terwijl er nog meer opties zijn! Denk aan kunstmatige organen of organen ontwikkeld met behulp van regeneratieve- of vervangingsgeneeskunde. Die laatsten hebben wat ons betreft juist de toekomst!”
Debby Weijers, directeur Proefdiervrij
Hoe kan het anders?
Er zijn verschillende proefdiervrije alternatieven voor donordieren, zoals kunstmatige organen, het kweken van menselijke organen en regeneratie van menselijke organen.
- Kunstmatige organen: Eind 2021 hebben onderzoekers in het UMC Utrecht voor de eerste keer in Nederland een volledig kunsthart geïmplanteerd. Het kunsthart vervangt en neemt de functie van het gehele hart over. De buitenkant van het hart is gemaakt van kunststof en aan de binnenkant is bekleed met biologisch materiaal. Dit was bij deze transplantatie nog dierlijk materiaal, maar in de toekomst kan dit hopelijk ook menselijk weefsel zijn.
- Kweken van menselijke organen: Het kweken van menselijke organoids is een stap richting het kweken van organen. Maar organoids nemen nog niet de daadwerkelijke vorm aan van een orgaan. Gelukkig hebben onderzoekers in Amerika al wel een biologische 3D-structuur voor organen ontwikkeld, waarmee we op een dag hopelijk volledig functionele menselijke organen in het laboratorium kunnen laten groeien
- Regeneratie van organen: Dit is het vermogen van het lichaam om beschadigd weefsel zelf te herstellen. Het UMC Utrecht heeft bijvoorbeeld een afdeling die zich helemaal richt op (onderzoek naar) regeneratie. Deze afdeling onderzoekt bijvoorbeeld de regeneratie van hart- en vaatweefsel.
Luister nu naar onze podcast!
In onze tweede aflevering van Proefdiervrij de Podcast, nemen we je mee in het onderwerp donororganen en donordieren. Want: er is een tekort aan menselijke donororganen en om dit tekort op te vullen, wordt de oplossing gezocht bij de organen van dieren. Dit kan echt niet meer. We bespreken dit met onze gast: assistent prof. Bas van Balkom. Samen met zijn team doet hij proefdiervrij nieronderzoek aan het UMC Utrecht. In deze podcast duiken we dieper in op het thema ‘donordieren’ en in hoe het anders kan. Want: we zijn verder dan je denkt.
