‘Marja Zuidgeest, directeur van Stichting Proefdiervrij’; tja, vanaf 1 januari 2018 is dat niet meer zo…. want vanaf die datum neem ik, Debby Weijers, het stokje van Marja over na maar liefst 23 jaar. Marja heeft veel positieve ontwikkelingen in gang gezet. Ik zie het dan ook als een geweldige uitdaging om die ontwikkeling voort te mogen zetten. In deze blog wil ik graag iets over mezelf vertellen, in de hoop dat je het gevoel krijgt de directeur van Proefdiervrij een beetje te kennen!
Van bioloog tot directeur
Al mijn hele leven heb ik een fascinatie voor dieren en de natuur. Als ik Freek Vonk aan het werk zie, deel ik zijn enthousiasme: dat dieren in winsterslaap hun lichaamstemperatuur tot 0 graden kunnen laten zakken, dat eucalyptusbomen bosbranden overleven; ik vind dat echt ontzettend boeiend! Het was me dan ook vrij snel duidelijk dat ik Biologie wilde studeren. En wel in Wageningen: dat is toch een beetje ‘the place to be’ voor biologen! Al tijdens mijn studie raakte ik geïntrigeerd door dierproeven: Waarom voeren we die nog uit? Hoe zit het met regelgeving? Kunnen we écht niet zonder? Om die reden heb ik de cursus Proefdierkunde gevolgd. Een vast onderdeel daarvan was het college van Proefdiervrij: daar werd ik enthousiast van! Ik vond het heel mooi om te zien dat deze stichting oplossingen aandroeg in plaats van alleen maar te roepen ‘jullie mogen geen dierproeven doen!’. Na het afronden van mijn master heb ik in binnen- en buitenland gewerkt, zonder dat ik Proefdiervrij uit het oog verloor. Ik was dan ook dolblij toen ik bij Proefdiervrij aan de slag mocht als Adviseur Wetenschap en Innovatie. Ik had toen zeker nog niet de ambitie om directeur te worden, daar was ik helemaal niet mee bezig. Maar toen Marja’s pensioen dichterbij kwam, realiseerde ik me dat dit weleens een geweldige uitdaging kon zijn! Toen ik deze kans kreeg, heb ik die dan ook met beide handen aangegrepen. De afgelopen jaren heb ik heel veel samengewerkt met Marja en in de afgelopen maanden heb ik met haar meegelopen: mee naar vergaderingen, meedraaien in haar dagelijkse bezigheden, en ik heb haar de oren van het hoofd gevraagd. Allemaal om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op mijn nieuwe functie!
Een voet in de wetenschap, de ander in de maatschappij
Proefdiervrij is inmiddels een gesprekspartner in de wetenschap geworden. Ik geloof dat mijn opleiding tot bioloog heel belangrijk is om dit verder uit te breiden: ik heb veel geleerd over de anatomie, fysiologie en gedrag van dieren, maar ook over o.a. genetica en in-vitro onderzoek naar virussen. Inhoudelijk kan ik erover meepraten. Mijn studie heeft me ook een kijkje gegeven in de wetenschappelijke wereld: waarom is het publiceren van artikelen in wetenschappelijke tijdschriften zo belangrijk? Waarom is het zo belangrijk om fundamenteel onderzoek uit te voeren? Doordat ik met eigen ogen heb gezien hoe deze wereld in elkaar zit, kan ik nu veel gemakkelijker het gesprek aangaan met onderzoekers.
Ik heb me tijdens mijn studie gerealiseerd dat ‘die-hard’ onderzoek doen, niet echt bij mij past. Ik wil iets met die kennis doen; ik wil meer mensen vertellen over de kennis die in onderzoek wordt opgedaan. En dat is precies wat ik bij Proefdiervrij doe: in verschillende werkvelden het belang van proefdiervrij onderzoek benadrukken. Elk werkveld vereist een aparte aanpak, het vraagt altijd denkwerk; dat is precies waardoor het mij dag in, dag uit triggert en motiveert!
Worsteling van onderzoekers
Mijn achtergrond als bioloog zorgt er ook voor dat ik me heel bewust ben van de worsteling van onderzoekers om dierproeven uit te voeren. Het overgrote deel van hen doet het niet voor hun lol en zou het ook graag anders zien. Een groot gedeelte van het probleem ‘dierproeven’ wordt veroorzaakt doordat de dierproef vaak nog steeds als gouden standaard wordt gezien. Onderzoekers hebben het gevoel er niet omheen te kunnen. Maar met behulp van proefdiervrije innovatie kunnen ze er wel omheen! Ook in mijn directe omgeving zijn personen betrokken bij dierproeven. Zij zorgen ervoor dat ik goed op de hoogte ben van het reilen en zeilen binnen de proefdierenwereld, en ik kan met hen inhoudelijk discussie voeren. Hierdoor kan Proefdiervrij beter aansluiten bij de daadwerkelijke vraag vanuit de wetenschap. Natuurlijk voel ik mij geroepen om de mensen in mijn directe omgeving te inspireren om ook proefdiervrij te gaan werken: omdat het anders kan!
Mijn grenzen
Ik kreeg eens de vraag van een student: ‘Wat zou u doen als u onderzoek doet naar een bedreigde diersoort. Om die diersoort te beschermen, moet u onderzoek uitvoeren aan de laatste populatie. Om meer te weten te komen, moet u een aantal dieren een tag geven om bijvoorbeeld via GPS de migratieroute te kunnen volgen. Dat is een dierproef, bent u daartegen?’ Mijn biologenhart gaat hier sneller van kloppen: nee, daar kan ik niet tegen zijn! Maar ik wil ook dat dierproeven vervangen worden! Ik heb hier nog lang over nagedacht en voor mezelf besloten: Als dit soort onderzoek de laatste dierproeven zouden betekenen, ben ik tevreden.
Waar ik wel heel stellig in ben is het gebruik van proefdieren in biomedisch onderzoek: door de ontwikkeling van technologieën kunnen we veel beter onderzoek doen door géén gebruik meer te maken van dieren. Door methoden te ontwikkelen die gebaseerd zijn op menselijke cellen, krijgen we resultaten die veel betrouwbaarder zijn. Door deze methoden aan te bieden geven we onderzoekers de mogelijkheid om niet met proefdieren te werken én topwetenschap te bedrijven. Om meer te weten te komen over de mens, zou geen proefdier meer gebruikt moeten worden. Liever gisteren dan vandaag.
Ben je benieuwd naar mijn plannen voor Proefdiervrij? Blijf onze website in de gaten houden; ik zal de aankomende weken in een aantal blogs mijn plannen verder toelichten!
Heb je vragen voor mij, over mijn achtergrond of het werk dat ik doe, stuur me gerust een mail!