Hoe meer bewustzijn over dierproeven, hoe meer mensen zich willen inzetten voor een proefdiervrije wereld. Door de dieren in laboratoria een platform te geven, groeit deze betrokkenheid. Fotografe Iris Sijbom bezoekt daarom regelmatig proefdiercentra in Nederland om proefdieren op beeld vast te leggen. In dit blog vertelt ze meer over haar motivatie en het verhaal achter haar foto’s.
Iris: “Van jongs af aan ben ik een echte dierenvriend. Het interesseert me enorm hoe mensen proberen het dierenrijk naar eigen hand te zetten; dierproeven zijn wat dat betreft een extremere vorm van controle op dieren.
Tijdens mijn opleiding werkte ik aan een project waarin ik proefdieren op een waardige manier wilde portretteren. Iemand vroeg tijdens mijn eindpresentatie waarom ik ervoor had gekozen om alle dieren te fotograferen, in plaats van maar één diersoort, zoals honden. Mijn antwoord: als fotograaf heb ik de creatieve vrijheid om te fotograferen wat voor mij belangrijk is. En als ik kijk naar het grote geheel, ligt hier het probleem: want waarom zou het ene dier belangrijker zijn dan een ander?”
De verschillen in onze relaties met dieren
Eén van de proefhonden die Iris heeft gefotografeerd.
Iris: “Na een aantal weken fotograferen bij het proefdierencentrum van de Universiteit Utrecht, betrapte ik mijzelf erop een lievelingshond te hebben. Iets wat eigenlijk niet had moeten gebeuren, want ik weet wat er met deze dieren gebeurt. Elke keer als ik klaar was met fotograferen, ging ik nog even terug om met mijn lievelingshond te knuffelen. Zo zou ik voor mijn gevoel nooit te laat zijn met afscheid nemen.
Toen bleek, vlak voor mijn eindexamen, mijn eigen hond ernstig ziek te zijn. We hebben hem helaas moeten laten inslapen. In die periode heb ik veel andere honden geknuffeld en gezien, maar het afscheid van mijn hond deed veel pijn.
Amerikaans filosoof J. Baird Calicott verklaart hoe dat komt: “De morele status van een dier wordt gedefinieerd door de relatie dat het met de mens en de sociale gemeenschap heeft. Hoe nauwer de band, hoe sterker de morele verplichting.” Dat is dus waarom iemand zich wel verwant voelt met zijn eigen huisdier, maar niet per se met hetzelfde soort dier in het lab.”
Achter de schermen bij een proefdierenlab
Iris: “Het is enorm belangrijk dat mensen zich bewust zijn van proefdieren en dierproeven. Hoe beter zichtbaar de dierproeven, hoe groter de betrokkenheid van mensen en hoe meer mensen zich zullen inzetten om dierproeven overbodig te maken.
Toen Proefdiervrij mij benaderde om nieuw beeldmateriaal van proefdieren te schieten, hoefde ik niet na te denken. Wat een eer! Samen met de relatiemanager, Els, ben ik de hele dag op verschillende locaties geweest en zijn we onder andere langs de honden, ratten, muizen, cavia’s en katten geweest. En ondanks dat ik de taferelen vaker gezien heb, blijft het moeilijk om daar rond te lopen. Het was een bijzondere, maar ook zware dag.”
Iris en Els
Een proefdiervrije wereld is een betere wereld
Iris: “Ik hou van dieren en ben van mening dat je ze moet behandelen, zoals je zelf ook behandeld wil worden. Wij mensen mogen dan wel voelen dat we boven het dier staan, maar daarom moeten wij juist proberen dieren te beschermen van onszelf.
Ik ben enorm dankbaar dat organisaties zoals Proefdiervrij bestaan. Door het onzichtbare zichtbaar te maken en door onderzoek dat proefdieren overbodig maakt te financieren, maken ze de wereld een stukje mooier voor mens en dier.”
Een aantal foto’s van proefdieren, door Iris tijdens haar bezoek aan het proefdiercentrum
We zijn verder dan je denkt.
Eén van de grootste misvattingen is dat wetenschappelijk onderzoek niet proefdiervrij kan. Voor sommigen voelt het zelfs alsof we misschien inleveren op veiligheid, als we proefdieren niet langer zouden gebruiken. Heel begrijpelijk – als je de alternatieven niet kent.
Om verder te komen in de strijd voor proefdiervrije alternatieven is het belangrijk om onterechte conclusies over dierproeven de wereld uit te helpen. Met onze campagne ‘We zijn verder dan je denkt’ willen we meer bewustzijn rondom proefdiervrij onderzoek creëren.
