Proefdiervrije verkiezingen 2021

In aanloop naar de verkiezingen zijn we de programmaboekjes eens in gedoken van de verschillende partijen. Wat vinden politieke partijen nou van proefdierenonderzoek? En wat zijn hun plannen voor de komende 4 jaar als het gaat om proefdiervrije innovatie in de wetenschap? Staat het onderwerp dieren sowieso op het programma? Wij zochten het voor je uit.

Gelukkig.. Er is geen enkele politieke partij vóór het gebruik van dierproeven, dat is een mooi begin. Alle partijen die een standpunt innemen over dierproeven geven aan van dierproeven af te willen en voor proefdiervrije innovatie te zijn.

Budget voor proefdiervrij onderzoek moet omhoog

Wij zouden graag zien dat de overheid flink meer investeert in de proefdiervrije wetenschap. Daarvoor is brede politieke steun nodig, dus het is mooi dat de meeste partijen het eens lijken te zijn over de noodzaak van het vervangen van proefdieren.

Hoe hoog staan dierproeven op de politieke agenda?

Zoals verwacht zijn er grote verschillen tussen de partijen. Sommige partijen besteden meer aandacht aan het thema dierproeven dan anderen.

Helaas, zijn er ook een aantal partijen die in hun verkiezingsprogramma niets zeggen over dierproeven of proefdiervrije alternatieven. Paar interessante feitjes:

  • 6 van de 12 partijen heeft een standpunt over dierproeven. Allemaal geven ze aan dat het aantal dierproeven naar beneden moet.
  • De Partij voor de Dieren praat (natuurlijk) het vaakst over dieren. Zij noemen het woord dier bijna 650 keer in hun programma.
  • 50plus noemt dieren het minst vaak, in hun programma komt het woord dier 0x voor.
  • Ook de ChristenUnie rept geen woord over dierproeven. Extra teleurstellend aangezien Carola Schouten minister is van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, en dus verantwoordelijk is voor het dierproevenbeleid.

Proefdiervrije wereld

Veel mensen weten niet dat proefdieren in onderzoek vaak niet meer nodig zijn: er bestaan alternatieven die dierproeven overbodig maken. Ontdek hoe wij een proefdiervrije wereld waarmaken.

Dit zeggen de partijen in hun programma

Hebben geen standpunt over dierproeven in hun partijprogramma.

Hebben geen standpunt over dierproeven in hun partijprogramma. Dat is extra opvallend en teleurstellend aangezien de huidige minister (Carola Schouten, van de ChristenUnie) verantwoordelijk is voor het dierproevenbeleid in Nederland.

“We dagen de wetenschap uit om dierproeven niet meer als gouden standaard te nemen. Onderzoeksmethoden die een aanvulling of alternatief bieden voor dierproeven moeten een grotere kans krijgen. Bij de financiering van onderzoeksvoorstellen moet gecontroleerd worden of onderzoek met dieren echt nodig is. Door meer onderzoeksresultaten te delen zijn er bovendien minder dierproeven nodig.”

Hebben geen standpunt over dierproeven in hun partijprogramma.

“Dierenleed moet worden tegengegaan, dierproeven waar mogelijk ingeperkt en de natuurlijke leefomgeving van dieren moet zoveel mogelijk worden beschermd”

“Dierproeven zijn alleen toegestaan wanneer het de enige manier is om substantiële verbetering van de volksgezondheid te bereiken en we stimuleren de transitie naar proefdiervrij onderzoek.”

Hebben geen standpunt over dierproeven in hun partijprogramma. Binnen de wetenschap willen ze af van de publicatiedruk. Publicatiedruk is een motiverende factor voor het gebruiken van proefdieren aangezien het vaak makkelijker is om artikelen over dierproeven gepubliceerd te krijgen.

“Geen enkel dier is een proefkonijn, stop dierproeven”

Experimenten op dieren moeten zo spoedig mogelijk worden gestopt. De proeven en de manier waarop de dieren hiervoor worden gehuisvest, veroorzaken ontoelaatbaar veel pijn, stress en sterfte bij dieren. Het merendeel (85%) van de gebruikte dierproeven leidt bovendien niet tot bruikbare resultaten, omdat dieren en mensen biologisch te veel van elkaar verschillen. Daarom is het niet alleen vanwege dierenwelzijn, maar ook wegen de dringende behoefte aan betere modellen, belangrijk om geen dierproeven meer te verrichten. Methoden zonder proefdieren leveren in veel gevallen betere en betrouwbaardere resultaten op. Waar proefdiervrije methoden nog niet bestaan, moeten ze ontwikkeld worden. Zo kan Nederland aanjager worden op het gebied van onderzoek zonder proefdieren. De Partij voor de Dieren wil dan ook dat de investering in alternatieven voor proefdieronderzoek de hoogste prioriteit krijgt.

  • Nederland zet zich in voor een versnelling van de internationale erkenning en toepassing van proefdiervrije onderzoeks- en testmethoden.
  • Onderzoek met primaten wordt zo snel mogelijk verboden. Er komt een plan (met tijdpad) om het apenonderzoekscentrum BPRC zo spoedig mogelijk te sluiten.
  • Er komt een einde aan het fokken en doden van proefdieren die in voorraad worden gehouden.
  • Biotechnologie bij dieren – waaronder genetische manipulatie en klonen – wordt verboden.
  • Het wordt mogelijk dat een rechter de naleving van de Wet op de dierproeven kan toetsen. Burgers en maatschappelijke organisaties krijgen mogelijkheden om bezwaar te maken tegen voorgenomen dierproeven.
  • Het budget dat de overheid jaarlijks aan dierproeven besteedt wordt stapsgewijs overgeheveld naar onderzoek zonder proefdieren

Onderwijs dierproefvrij

Het gebruik van dieren in het middelbaar en hoger onderwijs, in snijpractica, bij demonstraties en bij proeven moet worden beëindigd. Zolang dit nog niet gerealiseerd is, waarborgt de overheid het recht van studenten om gebruik van dieren voor onderwijsdoeleinden te weigeren, ook in het middelbaar onderwijs. Er is een doorlopende campagne om leerlingen en onderwijsinstellingen op de hoogte te brengen van de rechten van dierproefweigeraars en de beschikbare alternatieven. Studenten in (bio)medische opleidingen worden standaard onderwezen in én met gebruik van alternatieven voor dierproeven.”

Hebben geen standpunt over dierproeven in hun partijprogramma.

“Het aantal proefdieren moet echt omlaag. De veiligheid van mensen mag daar echter niet door in gevaar komen. Daarom moet geïnvesteerd worden in alternatieven en is ook (juridisch) ruimte nodig om die alternatieven toe te passen.”

Heeft geen standpunt over dierproeven of proefdiervrije innovatie in haar partijprogramma. Wel pleiten zij voor het gratis toegankelijk maken van wetenschappelijke publicaties. Dit kan bijdragen aan het voorkomen van het onnodig herhalen van dierproeven.

“Beperken van dierproeven. Deze zetten we alleen in als dit de enige manier is om een verbetering van de volksgezondheid te bewerkstelligen. Door het stimuleren van proefdiervrije onderzoeksmethoden en de komst van steeds meer innovatieve alternatieven voor dierproeven, zijn dierproeven steeds minder nodig”

De meeste nieuwe partijen lijken geen standpunt over dierproeven of proefdiervrije innovatie in hun verkiezingsprogramma.

Uitzondering is BIJ1 en Splinter:

  • BIJ1 : “Er wordt flink geïnvesteerd in alternatieven voor medische dierproeven, zodat deze zo snel mogelijk volledig kunnen worden stopgezet. Schoonmaakmiddelen worden volledig dierproefvrij. Cosmeticamerken mogen geen ingrediënten gebruiken die voor andere producten wel op dieren”
  • Splinter: “Er komt versneld een einde aan dierproeven / vivisectie. Dieren zijn een omslachtig en inefficiënt model om meer te weten te komen over menselijke gezondheid. Als bij het testen van potentiële medicijnen na het proefdieronderzoek wordt overgegaan tot onderzoek bij mensen, valt namelijk 90% van de stoffen alsnog af. Dierproeven moeten daarom versneld worden uitgefaseerd en de miljoenen overheidssubsidie die jaarlijks naar onderzoek met dierproeven gaan, worden versnel geïnvesteerd in de ontwikkeling en innovatie van dierproefvrije onderzoekstechnieken. Ook dient goedkeuring van nieuwe dierproefvrije onderzoekstechnieken versneld te worden; dit duurt nu vaak jaren. Dierproeven op apen (primaten) dienen direct verboden te worden”

Conclusie

Wij worden, niet geheel onverwachts, heel enthousiast van het standpunt van de Partij van de Dieren. Het is niet alleen het meest uitgebreide standpunt, ze zijn ook de enige partij die al concrete plannen presenteren én die apart aandacht besteden aan proefdieren in het onderwijs. Daarnaast zijn we natuurlijk blij met het feit dat meerdere partijen aangeven te willen investeren in proefdiervrije innovatie, aan deze belofte zullen wij ze gaan houden in de nieuwe kabinetsperiode.

*Voor deze verkiezingsscan hebben we uitsluitend gekeken naar de standpunten die gaan over proefdieren en proefdiervrije innovatie, we hebben niet gekeken naar standpunten over andere onderwerpen. Daarnaast hebben we ons met name gefocust op de partijen die op dit moment vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer.