Wist je dat onderzoek naar de vagina van mensen wordt gedaan op konijnen? Klinkt gek én dat is het ook. De vagina van een konijn lijkt namelijk niet op die van een mens. Daarom is het belangrijk dat er goed onderzoek wordt gedaan naar de menselijke vagina. Gelukkig hebben onderzoekers hier iets op bedacht: een vagina-op-een-chip. Een proefdiervrije chip die zorgt voor beter én efficiënter onderzoek.
Dieren representeren mensen in onderzoek
Dierproeven worden in Nederland bijna een half miljoen keer per jaar gedaan. Ze worden onder andere gebruikt in onderzoek naar ziekten, er worden behandelingen en medicijnen op hen getest en ze beproeven (letterlijk!) voor ons de veiligheid van alledaagse producten. Denk daarbij aan de stoffen van je kleding, eten en tot 2013 zelfs cosmetica.
Ook onderzoek naar de menselijke vagina wordt dus gedaan door middel van dieren. Vooral konijnen zijn de dupe, maar ook muizen, ratten, varkens en schapen ondergaan vaginaal onderzoek ten behoeve van de mens. En alsof dit onderwerp niet al gevoelig genoeg is; het meest ongemakkelijke aan het verhaal is dat de vagina van dieren in veel opzichten verschilt van die van de mens. Zo hebben konijnen een heel andere eisprong, verschilt de structuur van de vagina en scheidt het weefsel van de konijn weinig tot geen lichaamsvocht uit. Iets dat wel het geval is bij mensen.
Een proefkonijn in onderzoek
Mannen en dieren waren leidend in onderzoek
Veel wetenschappers zijn dan ook tot de conclusie gekomen dat de vagina van een proefdier niet genoeg lijkt op die van de mens. Proefdieren gebruiken is niet alleen onethisch, omdat er veel dierenleed bij komt kijken, maar het is ook inefficiënt. Het is dan ook niet duidelijk hoeveel geneesmiddelen we nu daadwerkelijk zijn misgelopen.
En die medicijnen zijn hard nodig. Vooral in het verleden kreeg onderzoek naar de vagina niet bepaald voorrang. Er werd vooral onderzoek gedaan naar mannen, en gezien zij (meestal) een penis hebben, bleef de vagina achter. Ondertussen kregen mensen wel problemen aan de vagina. Schimmels, soa’s, irritaties of een infectie zijn veel voorkomende problemen die een passende oplossing verdienen.
De vagina-op-een-chip: heldhaftig legoblokje
En laat die oplossing nou net de vagina-op-een-chip zijn. Onderzoekers van het Wyss Institute van de Harvard Universiteit ontwikkelden dit proefdiervrije onderzoeksmodel. Hoe die eruit ziet? Op het eerste oog lijkt het een plastic plaatje met wat buisjes en draadjes. Maar juist de eenvoud is bedrieglijk.
Een voorbeeld van een orgaan-op-een-chip
Menselijke cellen kunnen op dit plaatje leven en door de sensoren in de chip kan het gedrag bestudeerd worden met een microscoop. De chip is letterlijk en figuurlijk levensveranderend; het laat namelijk nu al succesvollere resultaten zien dan dierproeven. En dat is een vooruitgang voor dier én mens.
Schaamstreek in de spotlight
Onderzoek naar de vagina is hartstikke belangrijk om infecties en andere ziektes te voorkomen én te behandelen. Het is daarom ook bewonderenswaardig dat wetenschappers durven af te stappen van de gouden standaard: proefdieren. Want ondanks dat het soms mag klinken als satire worden proefdieren toch echt gebruikt voor dit soort onderzoeken. Negen van de tien keer zorgen dierproeven voor medicijnen die niet werkzaam zijn voor de mens of zelfs schadelijk. Daarom is het maar al te goed dat we óók stilstaan bij veilig en representatief onderzoek naar de vagina. Lang leve dit belangrijke orgaan!
