Wat als we onderzoek naar ziekten kunnen doen op imitaties van onze eigen organen? Dankzij de multi-organ-on-a-chip wordt het mogelijk. Door verschillende organen op een chip te combineren, wil assistent professor Bas van Balkom van het UMC Utrecht nauwkeuriger onderzoek doen naar het ontstaan en verloop van ziekten binnenin het menselijk lichaam.
Goed nieuws voor mens en dier: want het model zou niet alleen voor betrouwbaarder onderzoek zorgen, maar zou ook in Nederland jaarlijks tot wel 500 proeven op muizen overbodig kunnen maken.
Proefdieren én patiënten helpen
Het doel van het onderzoek is om in eerste instantie meer kennis te krijgen over hoe organen elkaar beïnvloeden.
Bas: “Maar als we in onze modellen ook ziekten kunnen nabootsen, kunnen we gaan onderzoeken wat geschikte geneesmiddelen of behandelingen kunnen zijn. We helpen dus de basale wetenschap, maar willen uiteindelijk ook voor zieke patiënten van betekenis zijn.
Ik heb ooit dierproeven gedaan en vond dat echt niet leuk. Ik vond het erg moeilijk om de dieren eerst ziek te maken en dan te offeren. In mijn ogen was de verhouding zoek. Mijn voornaamste drijfveer is daarom het reduceren van dierproeven, maar ik wil als niet-medicus ook wat voor patiënten betekenen.”
“Ooit, lang geleden, wilde ik archeoloog worden, en eigenlijk doe ik dat nu ook. Graven en spitten om gegevens te vinden, zaken met elkaar in verband leggen om zo lessen voor de toekomst te leren.”
Hergebruikt en toch uniek
Het unieke van dit model is dat er ook gewerkt wordt met computermodellen. Door gebruik te maken van gegevens uit al gedane onderzoeken, kunnen Bas en zijn team nauwkeurige voorspellingen doen over onder andere welk effect een medicijn in een patiënt zal hebben. Met deze voorspellingen kunnen zij hun model weer aanpassen, verbeteren en uitbreiden.
Bas: “De computers voegen een belangrijke extra dimensie toe: gegevens uit eerder onderzoek wordt actief hergebruikt om ons model zo goed mogelijk te maken.
Bovendien hoeven we de modellen niet te testen door de proeven in dieren na te bootsen, maar kunnen we door de grote hoeveelheid beschikbare data meteen onderzoeken of ons model de menselijke situatie goed weergeeft.”
Het unieke model maakt ook gebruik van computerdata.
Er worden nu al proefdieren vervangen met ons onderzoek
Bas: “Het ontwikkelen en optimaliseren van innovatieve onderzoeksmodellen kost normaal gesproken veel proefdieren, maar dat kunnen we nu allemaal in het lab en achter de computer doen. Die winst hebben we nu dus al.
Maar ook in de toekomst verwacht ik dat ons model proefdieren overbodig gaat maken. In de toekomst kunnen mogelijke medicijnen namelijk beter getest worden met ons model, waardoor er minder muizen en ratten gebruikt hoeven te worden. We zijn pas net begonnen, maar zien al dat er veel interesse is van andere onderzoekers om meerdere organen te combineren. Elke nieuwe combinatie kan veel opleveren, dus we zouden heel graag willen uitbreiden.
Uiteindelijk wil ik een model ontwikkelen dat als voorbeeld kan dienen en wat onderzoekers, maar ook regelgevers, ervan kan overtuigen dat we echt met veel minder proefdieren afkunnen.”
Doneer nu voor de multi-organ-on-a-chip
Met jouw steun kunnen Bas en andere onderzoekers onnodige dierproeven vervangen met de innovatieve onderzoeksmethode: multi-organ-on-a-chip.
Misschien wil je dit ook lezen:
