Welkom bij Drijfveren. Hier vertellen Proefdiervrij-onderzoekers wat hen motiveert om tegen de stroming in te gaan. Dit keer is het aan onderzoekers Marcel Karperien en Liliane Moreira Teixeira. Zij werken bij de Universiteit Twente aan de gewricht-op-een-chip: een uniek project dat het ontstaan en verloop van artrose onderzoekt, zónder proefdieren.

Jaarlijks worden er talloze proefdieren gebruikt in de zoektocht naar een medicijn voor artrose, de meest voorkomende vorm van reuma. Ondanks de vaak pijnlijke dierproeven, is er nog geen werkend medicijn ontwikkelt.

Marcel: “Een bewegend gewricht is één van de meest complexe onderdelen van het menselijk lichaam. Geen enkel onderzoeksmodel dat gebruik maakt van dieren, vat deze complexiteit samen. Logisch, want we willen artrose bij mensen genezen: wat voor nut heeft het dan als we medicijnen ontwikkelen die alleen werken op dieren?”

Marcel liliane pigo

Marcel en Liliane in het lab

De oplossing: een gewricht-op-een-chip

Marcel en Liliane pakken het daarom anders aan. Zij ontwikkelen de gewricht-op-een-chip, een model dat de beweging van een menselijk gewricht kan nabootsen. 

Liliane: “We bouwen op de chip een mini-gewricht met al het bijbehorende weefsel van bijvoorbeeld het bot en kraakbeen eromheen. Daarnaast zorgen we er ook voor dat alles zichtbaar blijft, door gebruik te maken van non-invasieve beeldvorming.

Dit betekent dat we van buitenaf kunnen zien wat er binnenin de chip gebeurt, zonder dat we een moleculair proces verstoren of de chip moeten openbreken. Zo kunnen we heel nauwkeurig zien wat er gebeurt en kunnen we veel meer data vergaren dan voorheen.”

Liliane pigo

Door gebruik te maken van non-invasieve beeldvorming, kunnen Marcel en Liliane heel nauwkeurig zien wat er binnenin de gewricht-op-een-chip gebeurt.

Innovatief en uniek

Marcel: “We zijn de eersten ter wereld om op deze manier de beweging van een menselijk gewricht na te bootsen op een proefdiervrij model. Ook de manier van meten is uniek: het feit dat we als het ware ‘via een luikje’ kunnen meekijken op celniveau, zonder dat we iets verstoren, is echt nieuw.” 

Proefdiervrij overbodig in gewrichtsonderzoek

Liliane: “Elk dier telt. Het feit dat de resultaten van onderzoeken met proefdieren beperkt zijn, maakt dat we altijd op zoek gaan naar betere opties. Met onze chip kunnen we efficiënter onderzoek doen naar artrose, en tegelijkertijd dierproeven overbodig maken.

De nauwkeurigheid van ons dierproefvrije model, zorgt ervoor dat we met één chip heel veel proefdieren kunnen vervangen.”

Marcel: “Nog een voordeel: het gebruik van onze chip in gewrichtsonderzoek is relatief goedkoop. Met slechts 2 euro kunnen we al een chip maken, die we voor 10 euro al een week op kweek kunnen zetten. Zo komen we ook steeds dichterbij het vinden van een passend geneesmiddel voor artrose.”

Onderzoekers als Marcel en Liliane inspireren ons, en nog belangrijker; anderen. Zij bewijzen dat de proefdiervrije wetenschap de toekomst heeft.

Benieuwd naar de drijfveren van andere onderzoekers?

We zijn verder dan je denkt.

Eén van de grootste misvattingen is dat wetenschappelijk onderzoek niet proefdiervrij kan. Voor sommigen voelt het zelfs alsof we misschien inleveren op veiligheid, als we proefdieren niet langer zouden gebruiken. Heel begrijpelijk – als je de alternatieven niet kent.

Om verder te komen in de strijd voor proefdiervrije alternatieven is het belangrijk om onterechte conclusies over dierproeven de wereld uit te helpen. Met onze campagne ‘We zijn verder dan je denkt’ willen we meer bewustzijn rondom proefdiervrij onderzoek creëren.

Geit we zijn verder dan je denkt