Onze huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam. En net als elk ander orgaan, kan ook de huid ziek worden. Denk bijvoorbeeld aan eczeem, acne of psoriasis. Helaas kost de zoektocht naar medicijnen voor deze huidziekten duizenden muizen het leven – zonder succes.
Prof. dr. Ellen van den Bogaard slaat een andere weg in door gebruik te maken van een proefdiervrij huidmodel. En dankzij een nieuwe ontwikkeling, kan de menselijke huid nog beter nagebootst worden in het model. Zo komt proefdiervrij huidonderzoek steeds dichterbij!
Een terugblik: hoe werkt het huidonderzoek van Ellen?
Ellen is al jaren hard aan het werk om met menselijke huidcellen een 3D-huidmodel te maken waarmee menselijke stukjes huid gekweekt kunnen worden. Zo worden niet alleen proefdieren in huidonderzoek vervangen, maar kan er ook nog eens beter onderzoek naar huidziekten voor mensen worden gedaan. Wij dragen financieel bij aan dit belangrijke project, allemaal dankzij onze donateurs.
Hoe het onderzoek werkt? Nou, de cellen komen van gezonde vrijwilligers of patiënten en worden bijvoorbeeld gehaald uit restweefsel dat overblijft na een cosmetische ingreep. Ellen legt het zo uit: “Door de cellen te vermeerderen in het lab, kan ik met mijn 3D-model nieuwe stukjes huid kweken. Deze stukjes hebben dezelfde eigenschappen als menselijke huid, waardoor geneesmiddelen goed getest kunnen worden.’’
Op bovenstaande afbeelding zie je de verschillen tussen de huid van een mens en een muis. Een mens heeft een dikke en stevige huid – maar een muis heeft een dunne huid én een vacht. Hoe betrouwbaar is huidonderzoek op muizen dan?
We zijn een stap verder: nu mét schimmels en bacteriën
Een van de belangrijke kenmerken van onze huid is het microbioom: de bacteriën en schimmels die leven op onze huid. Die zijn nuttig, want ze beschermen ons, maar kunnen als ze uit balans raken ook problemen zoals acne of eczeem veroorzaken.
Normaal gesproken vind je deze bacteriën en schimmels alleen op onze opperhuid, die daarmee de onderste huidlagen beschermd. Maar bij het nabootsen van huid in een kweekschaaltje, zagen Ellen en haar team dat de bacteriën via de zijkant van het schaaltje tóch bij de onderste huidlagen konden komen. Hierdoor bleef écht nauwkeurig huidonderzoek beperkt.
Dit probleem hebben ze nu opgelost! Door een glazen buisje met aan beide kanten een open eind (cilinder) op het midden van het stukje kweekhuid te plaatsen en het microbioom daarin te plaatsen, voorkomen ze dat de bacteriën en schimmels bij de onderste huidlagen kunnen komen. Hierdoor kunnen Ellen en haar team nu voor het eerst de natuurlijke interactie tussen het microbioom en de huid bestuderen. De nieuwe methode is eenvoudig en breed inzetbaar. Ellen zegt hier zelf over: “Het plaatsen van de cilinder is niet bepaald rocket science, en je hebt er ook geen dure nieuwe apparatuur voor nodig.”
Dit betekent dat we met deze methode niet alleen dieren in huidonderzoek kunnen vervangen, maar mogelijk ook in andere onderzoeksgebieden in de toekomst.
Jarenlange samenwerking
Wij zijn trots op onze samenwerking met Ellen en haar team. Samen maken we huidonderzoek beter voor mens én dier. Ellen sluit het mooi af: “Proefdiervrij draagt al bijna 10 jaar bij aan ons onderzoek naar huidziekten. Dankzij jullie steun kunnen we inmiddels ons onderzoek uitvoeren met alternatieve modellen. Ook in de toekomst werken we graag samen aan betere onderzoeksmethoden, waarmee we de menselijke situatie zo goed mogelijk kunnen benaderen.”
