Viroloog Giulia Moreni is een echte pionier op het gebied van proefdiervrije innovaties: naast de Proefdiervrij Venture Challenge van 2023, won Giulia in 2024 ook nog eens de prestigieuze Hugo van Poelgeestprijs. In haar onderzoek maakt ze gebruik van organoids: mini-orgaantjes die in het lab worden gekweekt en een veelbelovend alternatief bieden voor dierproeven. Hiermee legt ze de basis voor veiligere en mensgerichte medische innovaties.
Wat drijft Giulia om te kiezen voor deze innovatieve aanpak? In onze rubriek Drijfveren ontdekken we wat haar motiveert om de wetenschap te transformeren naar een proefdiervrije toekomst.
Van nieuwsgierigheid naar passie
De van oorsprong Italiaanse Giulia begon haar loopbaan zonder duidelijk plan. “Ik begon met biologie omdat ik de vakken interessant vond, niet omdat ik een specifiek doel voor ogen had. Pas tijdens mijn studie werd ik echt enthousiast over wetenschap.” Een internationale ervaring in India op het gebied van regeneratieve geneeskunde bleek de doorslag te geven. “Daar ontdekte ik mijn liefde voor onderzoek en wist ik dat ik verder wilde met een PhD.”
Giulia deed in Italië waardevolle praktijkervaring op met organoids terwijl ze werkte aan kankerimmunologie. “Toen ik voor het eerst hoorde over organoids, wist ik dat dit was wat ik wilde doen. Ze zijn niet alleen een ethisch alternatief voor diermodellen, ze zijn ook ongelooflijk innovatief. Ze stellen ons in staat om ziektes te bestuderen en nieuwe behandelingen te verkennen op manieren die diermodellen eenvoudigweg niet kunnen.”
Haar zoektocht naar de ideale kans bracht haar uiteindelijk naar Nederland, waar ze zich verder specialiseerde in organoids binnen virologie.
Een ethische en wetenschappelijke keuze
Met haar werk streeft Giulia niet alleen naar wetenschappelijke vooruitgang, maar ook naar een positieve impact voor mens én dier.
“In eerste instantie was ik me niet zo bewust van de ethische kwesties rondom dierproeven. Net als veel anderen accepteerde ik het als de norm. Na verloop van tijd realiseerde ik me niet alleen dat er betere alternatieven zijn, maar ook dat deze alternatieven vaak relevantere resultaten opleveren,” licht Giulia toe. “Dokters genezen patiënten, wat natuurlijk belangrijk is, maar hun middelen zijn vaak beperkt tot bestaande medicijnen. Met mijn werk hoop ik de basis te leggen voor nieuwe behandelingen en medicijnen die nog niet ontdekt zijn.”
Obstakels en doorbraken
Wel merkt Giulia dat niet iedereen er zo over denkt. “Veel onderzoekers en beleidsmakers zijn resistent tegen verandering. Zo krijgen mijn wetenschappelijke artikelen vaak kritiek, omdat ik geen diermodellen gebruik. Het systeem laat je geloven dat diermodellen essentieel zijn, maar dat klopt gewoon niet. Maar als je doorzet en goed werk levert, erkennen mensen uiteindelijk gelukkig wel de waarde van je resultaten.”
Die erkenning kwam extra duidelijk naar voren toen ze onverwacht de Hugo van Poelgeestprijs 2024 won. “Het gaf me een gevoel van bevestiging. Persoonlijk gaf het me een boost in zelfvertrouwen en professioneel voelde het als een verantwoordelijkheid. Het motiveert me om door te gaan en de zichtbaarheid van proefdiervrij onderzoek verder te vergroten.”
Een verschil maken met proefdiervrij onderzoek
Giulia’s ambitie reikt verder dan haar huidige onderzoek. “Ik droom ervan om een behandeling of medicijn te ontwikkelen die écht verschil maakt voor patiënten. Alles volledig proefdiervrij, natuurlijk. Of het nu gaat om een doorbraak in gepersonaliseerde geneeskunde of een dienst die het proces van geneesmiddelenontwikkeling versnelt. Ik streef ernaar om impact te maken.”
Daarnaast heeft ze interesse in ondernemerschap. In 2023 won Giulia, samen met haar team VEO, de Proefdiervrij Venture Challenge. “Het winnen van de Proefdiervrij Venture Challenge hielp mij mezelf te zien als een potentiële ondernemer. Het liet ons zien dat ons product verder kon gaan dan alleen een concept. Het proces was intens, maar ongelooflijk lonend. Winnen liet me zien dat ik daadwerkelijk de ondernemerswereld kon betreden als ik dat wilde, het gaf me het vertrouwen om te denken: ik kan dit!”
Blijf nieuwsgierig en stap buiten je comfortzone
Tot slot benadrukt Giulia het belang van bewustzijn. “Veel onderzoekers, vooral in traditionele academische omgevingen, worden niet blootgesteld aan proefdiervrije alternatieven. Zij leren dat diermodellen de gouden standaard zijn, waardoor er weinig ruimte is voor verkenning. Mijn advies is: vertrouw op je instinct en doe geen concessies aan je dromen. Als je weet wat je wilt, wees dan geduldig en wacht op de juiste kansen. Waardeer ook de mensen die je steunen en aanmoedigen: zij zijn van cruciaal belang voor je groei. En blijf openstaan voor nieuwe ervaringen. Dat is hoe we vooruitgang boeken.”
