Welkom bij Drijfveren. Hier vertellen onderzoekers wat hen motiveert om proefdiervrije alternatieven te ontwikkelen. Dit keer is het aan PhD-kandidaat en onderzoeker Julia Eder van het Amsterdam UMC. Julia onderzoekt oplossingen voor het coronavirus door middel van proefdiervrije, mensgerichte methoden. Specifiek onderzoekt zij neussprays die ingezet kunnen worden om corona te voorkomen.
Gefascineerd door het virus
Mijn naam is Julia Eder en ik ben promovendus aan het Amsterdam UMC onder begeleiding van prof. dr. Teunis Geijtenbeek. Mijn promotieonderzoek was oorspronkelijk gefocust op het Hiv-virus, maar toen het coronavirus (officieel: SARS-CoV-2) in Europa opdook, ben ik dat gaan onderzoeken. Ik raakte snel gefascineerd door dit virus, ondanks en misschien juist wel, door de impact op ons hele leven. Sindsdien werk ik nauw samen met dr. Marta Bermejo-Jambrina en arts-onderzoeker Killian Vlaming. Samen onderzoeken we manieren om infectie met het coronavirus te bestrijden.
Hiv met een ‘jasje’ van corona
Toen Marta en ik begin 2020 aan dit project begonnen, konden we vanwege de veiligheid nog niet met het “echte” coronavirus werken. Het was een nieuw virus en er was veel onduidelijk over mogelijke gevaren en ook welke bescherming nodig was in ons laboratorium. In plaats daarvan gebruikten we het Hiv-virus, maar met een ‘jasje’ uit spike-eiwitten van het coronavirus (deze spike-eiwitten steken uit aan de buitenkant van het coronavirus). Hiermee konden we de interactie en infectie tussen het coronavirus en de menselijke cellen bestuderen. Onze resultaten waren verrassend: we ontdekten namelijk dat het coronavirus specifieke suikers gebruikt, om zich vast te zetten aan de cellen. Hierna kan het virus de cel infecteren.
Uiteindelijk kregen we na uitvoerige veiligheids- en risicoanalyses toestemming om met het authentieke, dus echte, coronavirus te werken. Dit bood nieuwe kansen, aangezien we het enige laboratorium in het Amsterdam UMC zijn dat het authentieke coronavirus mag gebruiken. En we konden onze bevindingen in het laboratorium bevestigen met het authentieke coronavirus.
Menselijke situatie bestuderen
Inmiddels hadden we ook een suiker ontdekt dat ervoor zorgt dat het coronavirus zich dus niet vast kan maken aan cellen, waardoor een coronavirusinfectie geblokkeerd werd. Om aan te kunnen tonen dat deze suikers inderdaad gebruikt kunnen worden om infectie te voorkomen, wilden we dit in de praktijk testen. Maar we wilden dit doen zonder proefdieren, omdat onze onderzoeksgroep de menselijke situatie bestudeerd en ook omdat onderzoeken naar het coronavirus met proefdieren de menselijke situatie niet goed nabootsen.
Geen diermodellen
We zijn daarom gestart met een proefpersonenstudie -samen met onderzoeker Killian- waarbij we het effect van een neusspray met suikers als preventieve (voorkomende) behandeling onderzoeken. Dit onderzoeken we met een neusspray, omdat de neus één van de eerste organen is die bij besmetting in aanraking komt met coronavirus. Deze aanpak verbindt ons onderzoek direct met een eenvoudige, toepassing in de praktijk – zonder proefdiermodellen. Gezonde, vrijwillige deelnemers krijgen een behandeling met de neusspray in één van hun neusgaten, terwijl een placebo (nepmedicijn) in het andere neusgat wordt gespoten. Daarna worden cellen uit beide neusgaten afgenomen en in het laboratorium blootgesteld aan het coronavirus. Met deze aanpak kunnen we dus onderzoeken of het inhaleren van middelen, in dit geval specifieke suikers, een coronavirusinfectie kan blokkeren en besmetting kan voorkomen. Tegelijkertijd waarborgen we de veiligheid van onze deelnemers.
Neusspray blokkeert infectie
Dit eerste onderzoek heeft aangetoond dat een suiker-bevattende neusspray infectie met het coronavirus blokkeert. Wij denken dat deze behandeling belangrijk is voor kwetsbare personen die niet gevaccineerd kunnen worden en voor nieuwe coronavirus-varianten. Daarom zijn we nu bezig met een tweede onderzoek waarbij we het effect van de suiker neusspray op nieuwe coronavirus-varianten onderzoeken. Daarnaast kijken we naar andere medicijnen die als neusspray gebruikt kunnen worden voor het voorkomen van een corona-infectie. Wij hopen dat onze aanpak ook proefdiermodellen in andere onderzoeken voor behandelingen van het coronavirus overbodig maakt. Vooral tijdens pandemieën, zoals de huidige coronapandemie, is tijd kostbaar en zijn diermodellen vaak niet geschikt voor onderzoek naar menselijke virussen.
Julia inspireert ons, en wat nog belangrijker is, zij inspireert anderen. Zij bewijst dat proefdiervrije wetenschap de toekomst heeft. Bedankt Julia, dat je de tijd hebt genomen om onze vragen te beantwoorden! We wensen je het allerbeste met je prachtige werk en samen kunnen we onze impact vergroten naar een wereld zonder dierproeven.
