Welkom bij Drijfveren. Hier vertellen mensen wat hen motiveert om te werken aan een proefdiervrije toekomst. Dit keer is het woord aan Lisanne de Vor. De afgelopen jaren deed zij als medisch bioloog onderzoek naar antilichamen. Sinds april is zij onze nieuwe medewerker wetenschap en beleid. Vanuit die rol geeft zij colleges over proefdiervrije innovatie. Lisanne: ‘Toen ik zelf nog student was, dacht ik dat werken met proefdieren “er nou eenmaal bij hoorde”. Nu denk ik daar anders over.’
De eerste keer dat Lisanne onderzoek deed, was tijdens haar master biomedische wetenschappen. ‘Ik weet niet meer of dat letterlijk gezegd werd, maar ik kreeg wel het idee dat verwacht werd dat we tijdens die master zouden ervaren hoe het is om met proefdieren te werken, omdat dat er als onderzoeker nou eenmaal bij zou horen.’ En dus werkte Lisanne tijdens een stage mee aan een onderzoek met proefmuizen, waarin ze zochten naar een manier om minder muizen te gebruiken in onderzoek naar een bepaald ziektebeeld. ‘Achteraf gezien vind ik het opvallend dat we wel verbetering wilden, maar dat dan toch bínnen de proefdiermethode zochten.’
Handelswaar in een kooitje
Omdat Lisanne niet achter het gebruik van proefdieren stond, viel het werken met de muizen haar zwaar. ‘Ze kwamen binnen als handelswaar in een kooitje en dan moest ik ze ziek maken en uiteindelijk laten inslapen. Toen ik met tranen in mijn ogen stond, vertelde mijn begeleider dat zij dat de eerste keer ook had.’ Lisanne denkt dat geen enkele onderzoeker het leuk vindt om proefdieren pijn te doen. ‘Maar dat ze net als ik toentertijd denken dat het nou eenmaal moet gebeuren.’
Proefdiergebruik is een keuze
Pas toen ze na haar master een PhD ging doen, maakte ze kennis met Proefdiervrij. ‘Op een bijeenkomst met allemaal PhD-studenten was Proefdiervrij een van de gastsprekers. Ik liep toen al een tijd rond met het gevoel dat het niet oké is dat we onze veiligheid boven het welzijn van dieren plaatsen, maar ik dacht ook dat het niet anders kon. Dit was de eerste keer dat ik me realiseerde dat het wél anders kan.’ Én ze maakte kennis met bestaande proefdiervrije alternatieven.
Tekst loopt door onder de afbeelding
Wetenschappelijke argumenten
Nu geeft ze colleges over proefdiervrije innovatie aan studenten die een cursus ‘Proefdierkunde’ volgen. Die colleges trapt ze altijd af met haar eigen ervaring. Lisanne denkt dat de huidige studenten activistischer zijn en zich minder makkelijk neerleggen bij de status quo. Tijdens haar eerste college kwam er meteen een student naar haar toe die wilde weten hoe ze haar professor moest overtuigen om proefdiervrij onderzoek te doen. Daar had Lisanne wel een antwoord op: ‘Kom met een goed alternatief en geef wetenschappelijke argumenten. Uiteindelijk wil iedere wetenschapper werken met het beste onderzoeksmodel. Als een professor ook denkt dat een proefdiervrij model het beste model is, gaat die overstag.’
Sleutelgeneratie
Lisanne is ervan overtuigd dat de wetenschap uiteindelijk 100 procent proefdiervrij wordt. ‘In principe is iedereen het erover eens dat resultaten van proefdieronderzoek niet altijd goed vertaalbaar zijn naar de mens en de technische mogelijkheden voor alternatieven ontwikkelen zich razendsnel. Het is aan de jongeren die nu in de collegebanken zitten om ervoor te zorgen dat proefdiervrij onderzoek de standaard wordt. Ik vind het leuk dat ik juist die sleutelgeneratie kan inspireren om te kiezen voor proefdiervrij onderzoek en ik hoop dat er na elk college studenten zijn die op hun professor afstappen en zeggen: ik wil niet met proefdieren werken, ik weet iets beters.’
Het verhaal van Lisanne laat zien hoe lastig het kan zijn om je uit te spreken als dat wat ‘normaal’ is voor jou niet goed voelt. Zeker als dat betekent dat je ingaat tegen mensen met meer kennis en ervaring. We vinden het heel mooi dat ze zo open wilde vertellen over de ontwikkeling die zij doorgemaakt heeft en vinden het een feestje dat ze bij ons team gekomen is om colleges te geven én om bergen wetenschappelijk onderzoek door te spitten en begrijpelijk te maken.
