Vrijwel iedereen kent de ziekte van Alzheimer: je hebt het gezien in de media, je kent iemand met Alzheimer of je lijdt misschien zelf aan Alzheimer. Het is een verschrikkelijke ziekte, waarbij je langzaam je geheugen, motoriek en uiteindelijk jezelf kwijtraakt. Maar hoe bekend de ziekte ook is, toch is er nog veel wat we niet weten. Zo is er nog steeds geen medicijn voor Alzheimer gevonden.
In Nederland lijden ongeveer 200.000 (!) mensen aan Alzheimer: het is dus van groot belang dat er zo snel mogelijk een medicijn gevonden wordt. Hieronder hebben we een aantal feiten en fabels over de ziekte op een rij gezet.
Dementie is hetzelfde als Alzheimer
Fabel: Dementie is een verzamelnaam voor meer dan 50 ziektes die allemaal andere symptomen en oorzaken hebben. Alzheimer is één van deze ziektes die onder dementie vallen. Het is wel één van de meest voorkomende vormen van dementie: 70% van mensen die aan dementie lijden, hebben Alzheimer.
Alzheimer kan dodelijk zijn
Feit en fabel. Alzheimer patiënten overlijden namelijk niet aan Alzheimer, maar wel aan aandoeningen die veroorzaakt worden door de ziekte. Zo riskeren Alzheimer patiënten bijvoorbeeld ondervoeding en een verminderde weerstand en hebben ze meer risico om te vallen. Daarnaast is Alzheimer (nog) niet te genezen. Onderzoekers richten zich daarom op het vinden van een manier om het proces van de ziekte te vertragen of te stoppen.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwacht dat in 2040 dementie (waar Alzheimer onder valt) de voornaamste doodsoorzaak in Nederland is. Onderzoek naar het stopzetten van Alzheimer blijft dus belangrijk.
De ziekte van Alzheimer is erfelijk
(Gedeeltelijk) Feit. Onderzoekers van het Amsterdam UMC, Erasmus MC en de TU Delft hebben een gen gevonden, dat een rol speelt bij het ontstaan van een erfelijke vorm van Alzheimer. Deze erfelijke vorm is een zeldzame variant van Alzheimer.
Alleen oudere mensen krijgen Alzheimer
Fabel. In Nederland lijden één op de drie mensen van 85 jaar en ouder aan Alzheimer. Maar ook jongere mensen (vanaf 40 jaar) kunnen Alzheimer krijgen. Helaas wordt dementie of Alzheimer bij jongere mensen vaak verward met depressie of stress. Het is wel zo dat de kans op Alzheimer groter wordt, naarmate je ouder wordt.
Muizen kunnen ook Alzheimer krijgen
Fabel. Muizen kunnen van nature geen Alzheimer krijgen, want ze maken een bepaald eiwit niet aan. Voor proefdieronderzoek worden muizen daarom genetisch gemodificeerd en krijgen ze dit eiwit toegediend, zodat ze een namaak van menselijke Alzheimer krijgen. Dit is dus geen echte Alzheimer; het onderzoek en de resultaten zijn daarom ook allesbehalve betrouwbaar.
Het is (nog) niet zeker of dieren überhaupt van nature Alzheimer kunnen krijgen. Dieren kunnen wel dement worden.
Op muis geteste Alzheimer medicijnen werken NIET voor mensen
Feit. Muizen in Alzheimer onderzoek krijgen, zoals we hierboven al benoemen, een ‘namaak’-versie van Alzheimer. Dit lijkt niet op het Alzheimerproces in de mens en daarom zijn ook de onderzoeksresultaten onbetrouwbaar. Van de meer dan 500 medicijnen die ontwikkeld zijn voor Alzheimer, werkt er geen één voor mensen. Proefdieronderzoek naar Alzheimer kost dus niet alleen het leven van tienduizenden dieren, maar is ook inefficiënt.
Alzheimer onderzoek kan proefdiervrij
Feit. Dr. Wiep Scheper van het Amsterdam UMC ontwikkelde een 3D hersenmodel, dat is gebaseerd op menselijke cellen. Hiermee bootst zij het proces van Alzheimer in de mens na. Onderzoeksresultaten zijn zo veel relevanter, wat de kans op succes vergroot. Zo kunnen honderdduizenden mensen geholpen worden… en worden ook honderdduizenden dieren gered!