Onderzoek naar haarvaatjes
kan zonder proefdieren

Het menselijk lichaam is een complex systeem. Om dit systeem te doorgronden doen wetenschappers heel veel onderzoek. Zo zijn ze er al achter dat beschadigde haarvaatjes een grote rol spelen bij ziekten als hartfalen, herseninfarcten en nierfalen. Om deze ziekten tegen te gaan worden medicijnen ontwikkeld. Tot nu toe hadden ze voor het testen van één stof zo’n 5.000 proefdieren nodig. Daarbij komt dat deze resultaten niet eens een-op-een te vertalen zijn naar de mens. Dat betekent dat deze ziekten nog steeds nauwelijks te behandelen zijn. Gelukkig brengt onderzoeker Abidemi Junaid hier verandering in. Hij wil haarvaatjes op een microchip plaatsen. Dit betekent dat stoffen getest kunnen worden zonder proefdieren te gebruiken. Dit model moet er komen, doneer jij ook?

Meer over dit project

Gezonde haarvaatjes

Onze haarvaatjes spelen een belangrijke rol in onze bloedsomloop. Wanneer je in je vinger snijdt, beschadigen de haarvaatjes in je vinger. Het wondje op je vinger zal zich weer herstellen. Maar de haarvaatjes in je hart kunnen ook beschadigd raken, en dat kan ernstige gevolgen hebben. Het kan zelfs leiden tot een hartinfarct. Het is daarom van groot belang dat onze haarvaatjes niet beschadigen. Om beschadiging te voorkomen zijn onderzoekers druk bezig met het testen van stoffen. Helaas worden voor het testen van 1 stof maar liefst 5.000 proefdieren gebruikt. En dan is het nog maar de vraag of zo’n stof ook daadwerkelijk werkt. Dit moet toch anders kunnen?

Alles over
proefdieren

Alles over proefdieren

In Nederland worden er elk jaar gemiddeld 450.000 dierproeven gedaan.

“Wij zijn het eerste onderzoeksteam dat een model gaat doorontwikkelen, waarmee we specifiek onderzoek kunnen doen naar de haarvaatjes. Met dit model monitoren we 96 kleine bloedvaten tegelijk voor vaatziekten. Nog niet eerder is het gelukt dit complexe menselijke systeem te doorgronden. Dit is echt een mooie doorbraak.”

Abidemi Junaid

Onderzoeker Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR)

Onderzoeker Abidemi Junaid

Haarvaatjes-op-een-chip

Het kan zeker anders en onderzoeker Abidemi Junaid laat dat met zijn onderzoek zien! Zijn onderzoek is uniek, want hij is de eerste onderzoeker die een innovatief model gaat ontwikkelen waarmee specifiek onderzoek gedaan kan worden naar de haarvaatjes. Dit model bestaat uit een microchip waarop menselijke haarvaatjes worden geplaatst en wordt daarom haarvaatjes-op-een-chip genoemd. Dit model kan ingezet worden om de werking van stoffen op onze haarvaatjes te testen. Normaal gesproken worden voor het testen van stoffen altijd proefdieren gebruikt, maar met haarvaatjes-op-een-chip kan het proefdiergebruik met 90% worden vervangen.

Help mee!

Het doel van onderzoeker Abidemi Junaid is duidelijk: een model ontwikkelen dat enorme aantallen proefdieren kan vervangen. Daarnaast kunnen met dit model ook betrouwbaardere medicijnen ontwikkeld worden. Doneer en zorg ervoor dat het testen van stoffen voortaan zonder proefdieren kan!

Veelgestelde vragen

Schade aan de haarvaatjes waar mensen geen of amper last van hebben tot het moment dat de schade zo groot is dat sprake is van hartfalen, herseninfarct of nierfalen bij diabetes. Als schade aan de haarvaatjes eerder kan worden gediagnosticeerd, kan eerder worden ingegrepen en zo kunnen deze ernstige ziekten worden voorkomen.

Haarvaatjes-op-een-chip is een model dat mogelijk wordt gemaakt door een bijzonder instrument genaamd de Organoplate. Dit is een universeel instrument dat voor verschillende typen onderzoek kan worden ingezet, maar onderzoeker Abidemi Junaid wil dit instrument geschikt maken voor onderzoek naar haarvaatjes. De Organoplate bevat 96 verschillende kamertjes en elk kamertje kan vergeleken worden met een ‘intensive care unit’. In elk kamertje bevindt zich een microchip die ervoor zorgt dat de omstandigheden waarin het menselijk weefsel in leven wordt gehouden optimaal zijn. Een hiervoor speciaal ontwikkelde microscoop zorgt ervoor dat alles in elke kamer elk moment automatisch wordt gevolgd en later zelfs kan worden teruggekeken. Met de Organoplate is het mogelijk om de effecten van 96 verschillende stoffen tegelijkertijd te testen. Het onderzoek van Abidemi Junaid richt zich dus op de doorontwikkeling van de Organoplate en door de toevoeging van de haarvaatjes ontstaat het unieke model haarvaatjes-op-een-chip. Als dit model breed in gebruik kan worden genomen, komt ontwikkeling van de medische wetenschap in een nieuwe stroomversnelling en kunnen veel proefdieren vervangen worden.

Het onderzoek van Abidemi Junaid bestaat uit een samenwerking van verschillende partners, namelijk het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het Leiden Academic Centre for Drug Research (LACDR), Organ-on-a-Chip Company Mimetas en Pluriomics. Abidemi Junaid is aangesteld bij het LACDR en werkt daar vooral aan de technische kant van zijn onderzoek. Dit houdt in dat hij daar, o.a. onderzoek doet naar de snelheid waarmee bloed door de Organoplate moet stromen en onder welke druk voor een optimaal resultaat. Ook werkt hij bij het LUMC waar hij zich richt op de biologische kant van het onderzoek. Bij het LUMC doet hij onderzoek naar de cellen en hoe ze deze in leven kunnen houden in de organoplate. Mimetas levert de Organoplate voor het onderzoek en Pluriomics levert de cellen.

In proefdieronderzoek naar de haarvaatjes worden de muizen eigenlijk altijd geëuthanaseerd nadat ze een stof toegediend hebben gekregen. De haarvaatjes worden dan onder de microscoop bekeken. Maar we willen juist meer weten over de werking van de vaatjes als er bloed doorheen stroomt en de cellen nog leven. De haarvaatjes-op-een-chip bieden deze mogelijkheid. Met dit onderzoek wil Proefdiervrij bewijzen dat juist het onderzoek waarbij geen proefdieren worden gebruikt, veel betere en sneller resultaten worden bereikt. Proefdiervrij onderzoek is nu eenmaal beter voor mens én dier!

In onderzoek naar de haarvaatjes worden vooral muizen ingezet.

Organen-op-chips zijn apparaatjes met één of meer kamers (zogeheten ‘chips’) die verschillende celtypes in een 3D-celkweek bevatten. Tussen de verschillende kamers en dus de verschillende celtypen interactie plaats net als in het menselijk lichaam. Door het ontwerp van de chip kan voortdurend een vochtstroom in de celkweek plaats vinden, wat een normale werking van organen nabootst. Ook kan de chip mechanisch of elektronisch gemanipuleerd worden en zo gebruikt worden om ziekteprocessen op orgaan- of weefselniveau te veroorzaken. Het is zelfs mogelijk om chips met verschillende organen en weefseltypes aan elkaar te koppelen. Dat zou belangrijk kunnen zijn als een weefsel (bijvoorbeeld de lever) een bestanddeel omzet in een afbraakproduct dat gevolgen heeft voor bijvoorbeeld de nieren, de hersenen of het hart. Dat is bijzonder relevant voor het screenen op toxiciteit van medicijnen.

De onderzoeker aan het woord

De Organoplate

“Je zou de OrganoPlate kunnen vergelijken met een laboratorium met zesennegentig kamers, dat niet groter is dan een fikse smartphone. In elk van die zesennegentig kamers kunnen tegelijkertijd potentiële medicijnen op hun werking worden getest. Elke kamer is een intensive care unit in het klein, waarin een microchip ervoor zorgt dat de omstandigheden waarin het menselijk weefsel in leven wordt gehouden, optimaal zijn. Een hiervoor speciaal ontwikkelde microscoop zorgt ervoor dat alles in elke kamer elk moment automatisch wordt gevolgd en later zelfs kan worden teruggekeken.

Het belang van gezonde haarvaatjes

Hartfalen, herseninfarct of nierfalen bij diabetes zijn ziektes die veel voorkomen en in belangrijke mate worden veroorzaakt door schade aan de haarvaatjes. Als we die schade aan de haarvaatjes in een vroeg stadium kunnen herkennen en behandelen, kunnen we veel erger leed voorkomen. Nu nog worden voor dit onderzoek muizen gebruikt. Met de OrganoPlate verwachten we dat de zoektocht naar medicijnen veel sneller en effectiever gaat verlopen.

Technologie en biologie verbinden

Mijn passie ligt in het verbinden van techniek en biologie en dat kan ik niet alleen. Het maken van in vitro systemen is echt mijn ding. Het kost heel veel tijd en energie om mensen samen te brengen, maar als je de goede mensen, kennisgebieden en het juiste materiaal met elkaar kan verbinden ontstaat een heel nieuwe wereld aan mogelijkheden!”

Nieuwsbrief

nieuwsbrief-oranje-icon

Meld je nu aan voor onze
nieuwsbrief en blijf op de hoogte.

Word donateur of doneer eenmalig