Met VitalTissue financieren wij weer een bijzonder project waar we je graag over vertellen. VitalTissue zorgt ervoor dat menselijk weefsel dat overblijft na operaties beschikbaar komt voor wetenschappelijk onderzoek. Hierdoor kunnen onder andere medicijnen getest worden op levend, menselijk weefsel in plaats van op proefdieren.
Misschien vraag jij je af: hoe werkt VitalTissue precies, hoe maakt het proefdieren overbodig en is het mogelijk om zelf weefsel te doneren? Al deze antwoorden en meer hebben we voor je samengevat op deze pagina.
Dit is VitalTissue
VitalTissue is een netwerk tussen onderzoeksinstellingen en ziekenhuizen. Dit netwerk maakt het mogelijk dat een patiënt voor zijn/haar operatie ervoor kan kiezen om toestemming te geven voor weefseldonatie. Het restweefsel wordt dan na de operatie getransporteerd naar een onderzoeksinstelling, waar het door onderzoekers gebruikt kan worden in onder andere onderzoek naar medicijnen.
Wat is vitaal weefsel?
Vitaal weefsel betekent ook wel levend weefsel. Bij VitalTissue is het niet de bedoeling om het weefsel in te vriezen voor later gebruik, maar om het levend over te dragen. Hierdoor vinden er nog lichaamsprocessen plaats in het weefsel, zoals het wel of niet doorlaten, transporteren, omzetten of aanmaken van stoffen. Onderzoekers kunnen dan onderzoek doen naar bijvoorbeeld stofwisseling, iets wat niet mogelijk zou zijn bij ingevroren weefsel.
Het meeste restweefsel is afkomstig uit operaties zoals:
- Het verwijderen van een tumor of ander ziek weefsel
- Het verwijderen van de baarmoeder
- Een buikwandcorrectie
- Een blindedarmoperatie
Technisch gezien kan al het weefsel dat overblijft (van elk soort operatie) gebruikt worden, maar het meest voorkomende restweefsel komt op dit moment van de menselijke huid, darm, lever en longen.
“Stoffen die op zich niet giftig zijn, worden soms door het lichaam omgezet in een giftige stof. Dat kan alleen maar in levend menselijk weefsel onderzocht en aangetoond worden. Dood materiaal zet geen stoffen om.”
Dr. Cyrille Krul, één van de drijvende krachten achter VitalTissue
Jaarlijks kunnen met dit project 10.000 dieren vervangen worden
Omdat VitalTissue zich richt op het vormen van een netwerk van ziekenhuizen en wetenschappers, kan de samenwerking een grote impact maken. De voorzichtige schatting van VitalTissue zelf is dat het jaarlijks 10.000 proefdieren overbodig kan maken.
Maar misschien worden het er nog veel meer. De potentie van VitalTissue is namelijk enorm!
Kunnen onderzoekers al met levend, menselijk weefsel onderzoek doen?
Zeker weten! Dat bewijst professor Peter Olinga van de Universiteit Groningen. Door gebruik te maken van vitaal weefsel, kan hij werken aan de ontwikkeling van een lever-op-een-chip.
Dit is mogelijk omdat de onderzoeksinstelling waarbij hij werkt, tot dezelfde organisatie behoort als het academische ziekenhuis waar restweefsel gedoneerd kan worden. Het onderzoekslab staat, bij wijze van spreken, recht naast de operatiekamer.
Prof. Peter Olinga: “Problemen doen zich vooral voor bij onderzoeksorganisaties die niet gekoppeld zijn aan een academisch ziekenhuis. Denk bijvoorbeeld aan TNO of de Hogeschool Utrecht. Dan kom je voor nieuwe logistieke uitdagingen te staan.”
“De voorspellende waarde van modellen die zijn gebaseerd op menselijk weefsel zijn veel groter. Met de beschikking over vitaal menselijk weefsel kunnen we de onderzoeksterreinen fors uitbreiden en nog meer dierproeven overbodig maken.”
Dr. Evita van de Steeg, senior onderzoeker TNO. Evita is vanuit TNO betrokken bij VitalTissue. TNO heeft al veel ervaring met onderzoek op vitaal weefsel.
Testen, testen en nog eens testen: een overdracht verloopt nog niet zonder slag of stoot
Een overdracht van menselijk weefsel tussen een ziekenhuis en het laboratorium verloopt niet zomaar. Er moet vooraf veel geregeld worden, omdat het om menselijk materiaal gaat. Bijvoorbeeld:
- Patiënten moeten hun toestemming geven
- Chirurgen moeten na de operatie bellen als er menselijk weefsel overblijft
- Het weefsel moet op een goede manier worden overgedragen, zodat het nog bruikbaar is voor onderzoek
- En er moet ook rekening gehouden worden met wetgeving, bedrijfsvoering, betaalbaarheid, publieksbetrokkenheid en communicatie
Een lastige puzzel, dus! Eén waar wij graag bij helpen; door niet alleen het project te financieren, maar ons ook te richten op de publiekscommunicatie.
Cyrille: “We hebben van tevoren vastgesteld dat alles volkomen transparant moet zijn. Dat betekent niet dat er geen geld door het project gaat lopen. Het is echter duidelijk dat er geen winst gemaakt gaat worden door VitalTissue. Je werkt tenslotte met menselijk materiaal en dat verhoudt zich niet met winst maken.”
Succesvolle resultaten uit eerste tests
Het project is in 2019 gestart en de tweede pilot is inmiddels met succes afgerond. Tijdens deze proef is er onder andere leverweefsel getransporteerd van het ziekenhuis naar het lab. De kwaliteit van het weefsel bleek na de reis nog goed genoeg te zijn om onderzoek op te doen. We hopen dat volgende pilots net zo succesvol zijn en het project zo snel mogelijk kan beginnen met het overbodig maken van proefdieren!
Veelgestelde vragen
Nieuwsbrief
Ontdek alles over proefdieren en vooral hoe we ze overbodig kunnen maken.
In onze nieuwsbrief vertellen niet alleen wij maar ook gemotiveerde onderzoekers, je waarom proefdieren tegenwoordig niet meer nodig zijn.
Volg jij ons al op onze missie naar een proefdiervrije wereld? Schrijf je in (55.000 mensen gingen je al voor!)
