Blog geschreven en foto’s aangeleverd door Meike van der Zande.

Welkom bij Drijfveren. Hier vertellen Proefdiervrij-onderzoekers wat hen motiveert om tegen de stroming in te gaan. Dit keer is het aan dr. Meike van der Zande (Wageningen University & Research).

Samen met haar team ontwikkelt Meike proefdiervrije alternatieven voor het testen van eten en drinken – zodat we in de toekomst veilig eten hebben zónder dat hier een dier voor heeft moeten lijden.

Meike van der Zande

Geen proefdier, maar een mini-darm

In ons onderzoek naar de veiligheid van eten en drinken, maken we gebruik van gekweekte mini-darmen. Door menselijke stamcellen te gebruiken, kunnen we onze darmen (inclusief bloed- en voedselstroom) goed nabootsen.

De stoffen die we willen onderzoeken, testen we op deze mini-darmen. De resultaten kunnen we vervolgens met behulp van computermodellen koppelen aan resultaten van andere proefdiervrije modellen. Zo kunnen we verschillende aspecten van het menselijk lichaam nabootsen.

Voedselveiligheid Meike

Gecombineerde modellen zijn de volgende stap

Het combineren van proefdiervrije modellen is, naar mijn mening, de stap naar de toekomst. Veel modellen kijken maar naar één klein stukje van het menselijk lichaam. Door slim te combineren, kunnen we een voorspelling maken van wat er in meerdere delen van het menselijk lichaam gebeurt als er een potentieel gevaarlijke stof wordt opgenomen.

Mijn droom is dat onze modellen uiteindelijk goedgekeurd en toegepast worden, zodat we vervolgens proefdieren in voedselveiligheidsonderzoek overbodig kunnen maken en ook betere voorspellingen voor mensen kunnen doen.

Afstappen van de dierproef

Van jongs af aan wist ik al dat ik wetenschapper wilde worden. Maar helaas heb ook ik vroeger weleens met proefdieren moeten werken. Dat was niet leuk, want ik ben altijd heel betrokken geweest bij het welzijn van dieren. Ik ben dol op dieren en werken met proefdieren is iets dat ik graag wil voorkomen.

Meike voedselveiligheid

Meike en haar twee katten

Toch kon het toen niet anders. Gelukkig heeft ons instituut nu gezegd: ‘we stappen af van dierproeven daar waar er proefdiervrije alternatieven zijn, en dragen actief bij aan de ontwikkeling van nieuwe alternatieve methoden’. Daar ben ik heel trots op.

Zijn we verder dan mensen denken?

We zijn er nog niet, maar ik denk zeker dat we verder zijn dan de meeste mensen denken. Er zijn inmiddels al ontzettend veel proefdiervrije, unieke modellen. Daarnaast zie ik om mij heen steeds meer onderzoekers die ook de proefdiervrije kant op willen gaan.

We blijven realistisch: op dit moment kan volledig proefdiervrij onderzoek naar voedselveiligheid gewoon nog niet. Maar er is wel een sterke wil: en waar een wil is, is een weg.

Onderzoekers als Meike inspireren ons, en nog belangrijker; anderen. Zij bewijst dat het ontwikkelen van alternatieven het gebruik van proefdieren kan verminderen en hopelijk in de toekomst kan vervangen.

Benieuwd naar de drijfveren van andere onderzoekers?

We zijn verder dan je denkt.

Eén van de grootste misvattingen is dat wetenschappelijk onderzoek niet proefdiervrij kan. Voor sommigen voelt het zelfs alsof we misschien inleveren op veiligheid, als we proefdieren niet langer zouden gebruiken. Heel begrijpelijk – als je de alternatieven niet kent.

Om verder te komen in de strijd voor proefdiervrije alternatieven is het belangrijk om onterechte conclusies over dierproeven de wereld uit te helpen. Met onze campagne ‘We zijn verder dan je denkt’ willen we meer bewustzijn rondom proefdiervrij onderzoek creëren.

Geit we zijn verder dan je denkt