Patrick Mulder is biomedisch onderzoeker. Vanuit de Vereniging van Samenwerkende Brandwondencentra Nederland werkt hij aan een snellere en betere genezing van brandwonden. En dat is hard nodig, want brandwonden richten veel schade aan in het lichaam. Brandwonden gaan vaak gepaard met een heftige ontstekingsreactie die de genezing kan belemmeren en zorgt voor meer littekens. Wetenschappers en artsen hebben nog geen grip op deze ontstekingsreactie. En precies dáár proberen Patrick en zijn collega-onderzoekers verandering in te brengen.
Als je griep hebt, krijg je koorts. Daar voel je je dan beroerd van. Koorts is onderdeel van de verdediging van je lichaam op een ziekteverwekker. Iets vergelijkbaars gebeurt bij brandwonden, ook zonder ziekteverwekker. Patrick: ‘Als je een wond hebt, reageert je lichaam daarop met een ontsteking. Dat is nuttig: zo ruimt je lichaam gevaarlijke binnendringers op en zet het de genezing in gang. Alleen is die ontstekingsreactie bij brandwonden vaak zo heftig en langdurig, dat de ontsteking de genezing in de weg gaat zitten.’
Grip op de ontstekingsreactie
Je kunt de ontstekingsreactie dus niet helemaal wegnemen, omdat hij ook een belangrijke functie heeft. Maar bij brandwonden duurt deze heftige reactie vaak veel langer dan nodig is. In zijn vorige onderzoek brachten Patrick en zijn collega’s de verschillende ontstekingscellen in kaart, in dit onderzoek zoomen ze in op de functie van deze cellen. Patrick: ‘We zijn bezig om die ontstekingsreactie beter te begrijpen. Tegelijkertijd werken we aan het optimaliseren van onze huidmodellen, zodat we in de laatste fase van het onderzoek geneesmiddelen kunnen gaan testen om de ontstekingsreactie onder controle te krijgen.’
Vierkante centimeters gekweekte mensenhuid
‘Wat uniek is aan ons onderzoek, is dat we een menselijk huidmodel gemaakt hebben dat specifiek gericht is op brandwonden,’ vertelt Patrick. ‘Het model bestaat uit stukjes gekweekte huid. We maken deze stukjes door huidcellen te laten groeien op een soort mat gemaakt van collageen, een belangrijk bestanddeel van onze huid. Na drie weken hebben we kleine stukjes huid van ongeveer een vierkante centimeter, die er onder een microscoop uitzien als normale huid. Op die manier kunnen we veel proefdieren vervangen als we straks geneesmiddelen gaan testen. En ook daar bevinden we ons op nieuw terrein: momenteel zijn de mogelijkheden om ontsteking bij brandwonden te behandelen beperkt. Daarom zoeken wij naar manieren om de ontsteking onder controle te krijgen én infecties te voorkomen. Dat zal uiteindelijk leiden tot een betere en snellere wondgenezing.’
Het proefdiervrije huidmodel
Zonder alternatieven geen verandering
Het is volgens Patrick dan ook van groot belang dat onderzoek naar een betere behandeling van brandwonden doorgaat. Tegelijkertijd vindt hij dat onnodig dierenleed niet meer past bij de huidige samenleving. Patrick: ‘Maar als je niet met alternatieven komt, verandert er ook niks. Ons huidmodel is niet alleen een alternatief voor proeven op dieren, maar bootst ook de menselijke huid beter na. Muizen en ratten genezen bijvoorbeeld hoofdzakelijk door het samentrekken van de randen van de wond. Bij mensen speelt dit samentrekken een veel kleinere rol en is ook de samenstelling van ontstekingscellen anders. Ons huidmodel is dus niet alleen belangrijk voor patiënten, maar vervangt ook het gebruik van proefdieren.’
‘Als je niet met alternatieven komt, verandert er ook niks. Ons huidmodel is niet alleen een alternatief voor proeven op dieren, maar bootst ook de menselijke huid beter na.’ – Patrick Mulder, onderzoeker bij Vereniging van Samenwerkende Brandwondencentra Nederland
