Hiv bij apen: simian immunodeficiency virus

In het wild kunnen apen een dierlijke variant op hiv krijgen: het simiam immunodeficiency virus (siv). Omdat een aap daarnaast ‘veel’ op de mens lijkt, worden de dieren veel ingezet als proefdier voor hiv-onderzoek. Maar een aap krijgt van nature geen menselijke virussen zoals hiv. De enige manier waarop apen wél hiv kunnen krijgen, is wanneer ze er opzettelijk mee geïnfecteerd worden. Maar zelfs dan zal hiv zich bij apen nooit ontwikkelen tot aids, zoals het bij mensen wel doet.

Ook onderzoekers merken dat siv niet hetzelfde virus als hiv is. Daarom worden er in laboratoria technieken ingezet om siv een ‘hiv-jasje’ te geven. Zo ontstaat er een kunstmatig virus dat ‘shiv’ genoemd wordt. Op dit nieuwe, kunstmatige virus worden vervolgens opnieuw hiv-medicijnen getest. Maar ook shiv is geen hiv. Hiv-onderzoek op apen levert daarom zelden betrouwbare resultaten.

Hiv bij katten: feline immunodeficiency virus

Hoewel dieren niet aan de menselijke versie van het virus kunnen lijden, kunnen katten wel geïnfecteerd raken met een dierlijke variant van het virus: het feline immunodeficiency virus (ook wel fiv genoemd). Fiv is alleen gevaarlijk voor katten, en kan hierdoor alleen onder katten doorgegeven worden. Er is op dit moment nog geen behandeling die een fiv-infectie kan genezen, maar  katten die geïnfecteerd zijn met fiv kunnen met de juiste medicijnen in veel gevallen een lang leven zonder medische klachten leiden..

Onderzoekers hebben geprobeerd fiv te bestrijden met antivirale medicijnen die ook worden toegepast om patiënten met hiv te behandelen. Maar niet alleen waren deze medicijnen niet effectief – ze waren in veel gevallen zelfs giftig voor katten.

Logisch. Een dier is nu eenmaal geen mens.

Menselijke mini-organen voor beter hiv-onderzoek

De echte werking van een vaccin kan alleen in een levend organisme getest worden. Maar de resultaten van deze ‘diermodellen’ zijn niet goed door te vertalen naar de menselijke situatie.

Om hiv daadwerkelijk te behandelen én om apen uit deze vreselijke onderzoeken te halen, moeten we verder kijken dan de dierproef. En dat is precies wat Dasja Pajkrt doet.

Dasja en haar onderzoeksteam werken uitsluitend met menselijke cellen. Met behulp van de organoid-techniek worden er twee menselijke mini-organen gekweekt: mini-hersenen en mini-darmen. Deze kunnen ingezet worden voor hiv-onderzoek. Zonder dat hier proefdieren voor gebruikt worden.

Met jouw hulp redden we honderden apen uit het hiv-onderzoek

Met deze innovatieve methode kan Dasja zonder proefdieren onderzoeken hoe hiv te werk gaat. Sterker nog, met deze methode kan mogelijk onderzocht worden hoe het genezen, of zelfs voorkomen kan worden.

Geweldig nieuws voor honderden apen in hiv-onderzoek, én geweldig nieuws voor de ruim 23.000 mensen in Nederland die met hiv leven!