Het heeft lang geduurd, maar deze week werd eindelijk bekend hoeveel dierproeven er zijn gedaan in 2021. Helaas wachtte ons geen goed nieuws: er zijn namelijk in 2021 ruim 29.000 proeven meer gedaan dan in het jaar ervoor.

Een flinke stijging, waarbij vooral hamsters de grote verliezers zijn. Hoe dat komt, dat lees je hier.

Vierde stijging op een rij

De afgelopen jaren steeg het aantal dierproeven keer op keer met enkele honderden. We hoopten dat dit jaar het tij zou keren, maar helaas bleek het tegenovergestelde waar. In plaats van honderden, werden er in 2021 bijna 30.000 dierproeven meer gedaan.

Dit blijkt uit het jaaroverzicht dierproeven in Nederland, dat jaarlijks gepubliceerd wordt door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). In totaal zijn er in 2021 maar liefst 477.970 dierproeven gedaan.

Hamsters de pineut door corona-onderzoek

Inmiddels is het oude koek: de coronapandemie heeft flinke klappen achtergelaten op onze samenleving. Maar ook voor de dieren waren er gevolgen. Om te onderzoeken hoe het coronavirus zich ontwikkelt en hoe we het een halt kunnen toeroepen, werd er massaal gebruik gemaakt van proefdieren zoals hamsters.

Niet verrassend dus, dat er op dit diertje in 2021 weer meer dierproeven zijn gedaan. Sterker nog: het aantal dierproeven op hamsters is in 1 jaar meer dan verdubbeld. Daarmee stoten ze in de lijst meest gebruikte proefdieren runderen van hun 10e plaats.

In 2021 zijn er 4.312 proeven op hamsters gedaan.
In 2021 zijn er 4.312 proeven op hamsters gedaan.
In 2021 zijn er 4.312 proeven op hamsters gedaan.
In 2021 zijn er 4.312 proeven op hamsters gedaan.

Ook weer meer proeven op honden

Daarnaast hebben ook honden het voor de 2e jaar op een rij zwaar. In 2021 zijn er ruim honderd meer dierproeven gedaan op de viervoeters. Deze stijging is volgens de NVWA te verklaren door een toename van veiligheidsonderzoek op honden.

Proefdieren in veiligheidsonderzoek?

Onder veiligheidsonderzoek valt onderzoek naar de veiligheid van bijvoorbeeld medicijnen, eten of stoffen. Voordat een medicijn te vinden is in de apotheek of supermarkt, wordt het getest op proefdieren. Met deze testen moet bewezen worden dat het medicijn echt veilig is voor mensen, zodat we er niet zieker van worden of zelfs dood aan gaan.

Toch blijkt vaak dat het medicijn dat op dieren is getest, niet op dezelfde manier voor mensen werkt. Niet gek dus, dat circa 90% van de ontwikkelde medicijnen alsnog worden afgekeurd. Daarom financieren wij onderzoek dat is gebaseerd om mensgerichte, proefdiervrije modellen. Dat is beter voor mens én dier!

Proefdieren geen prioriteit voor de overheid

Zoals we helaas gewend zijn, heeft de publicatie ook dit keer weer lang op zich laten wachten. Dat is erg jammer, want na de veel te late publicatie van het jaaroverzicht dierproeven 2017, beloofde het ministerie van Landbouw, Natuur en Veiligheid (LNV) het jaaroverzicht voortaan voor het einde van het volgende jaar te publiceren.

Toch is dit niet gebeurd in 2018, 2020 en nu ook 2021. Wat ons betreft laat dit duidelijk zien dat proefdieren nog altijd geen prioriteit zijn.

Saskia Aan, adviseur Wetenschap en Innovatie: “Ondanks dat wij – en Kamerleden – er meerdere keren om hebben gevraagd, is er nog steeds geen verbetering te zien in die publicatiedata van het overzicht. En dat terwijl er wel toezeggingen zijn gedaan door het ministerie van LNV.”

Foto Saskia Aan

Saskia Aan, adviseur Wetenschap en Innovatie

“Ondanks dat wij – en Kamerleden – er meerdere keren om hebben gevraagd, is er nog steeds geen verbetering te zien in die publicatiedata van het overzicht. En dat terwijl er wel toezeggingen zijn gedaan door het ministerie van LNV.”

We zijn verder dan je denkt

Gelukkig hebben we ook goed nieuws. Steeds meer wetenschappers, politici en andere mensen realiseren zich dat onderzoek veiliger én beter is als het zonder proefdieren gedaan wordt. De alternatieven die dierproeven overbodig kunnen maken zijn volop in ontwikkeling. Het is tegenwoordig dus geen kwestie meer van óf onderzoek met proefdieren, óf helemaal geen onderzoek.

Dat wordt ook bewezen in Amerika: recent is daar een belangrijk wetsvoorstel goedgekeurd, die toelaat dat proefdiervrije alternatieven (zoals organoids en computermodellen) voor het ontwikkelen van medicijnen gebruikt kunnen worden. Dat zal ontzettend veel proefdieren schelen!

Proefdieren IN de begroting en UIT de wereld

De grootste financier van wetenschappelijk onderzoek in Nederland is de overheid: maar het geld dat zij reserveren voor proefdiervrije innovatie is niet toereikend.

Daarom presenteren wij de regering een koffer met daarin een begroting die proefdieren wél serieus neemt. Een begroting van niet 1, maar 5 miljoen. Dit lijkt ons geen onrealistisch bedrag voor een land dat uitgesproken heeft voortrekker te willen zijn in het traject naar een wereld zonder dierproeven.