Amfibieën worden in Nederland voornamelijk als proefdieren gebruikt in onderzoek naar evolutionaire processen en in onderzoek naar het welzijn van het amfibie zelf. Jaarlijks worden er meer dan 2.800 proeven gedaan op amfibieën.
Waarom worden amfibieën gebruikt?
- In Nederland worden er dierproeven gedaan op klauwkikkers, kikkers en salamanders.
- Klauwkikkers hebben een grote hoeveelheid van een specifiek eiwit, wat ze interessant maakt in DNA-onderzoek.
- De huid van kikkervisjes is opgebouwd uit cellen die overeenkomen met de cellen in onze longen. Hierdoor worden ze gebruikt in onderzoek naar het ontwikkelen van medicijnen voor longziekten, zoals astma.
- Salamanders kunnen verloren weefsel en lichaamsdelen laten terug groeien, waardoor ze gebruikt worden in onderzoek naar regeneratie.
In welke onderzoeken worden amfibieën gebruikt?
Klauwkikkers
Klauwkikkers worden voornamelijk gebruikt in onderzoek naar DNA schade. Deze schade ontstaat bij de deling en vermeerdering van eiwitten. Omdat klauwkikkers veel van deze eiwitten hebben, kan de schade bij hen goed bestudeerd worden. Een voorbeeld hiervan is het onderzoek naar Fanconi-bloedarmoede. Dit is een erfelijke aandoening die zorgt voor een verhoogde kans op leukemie of een andere vorm van kanker. Het wordt veroorzaakt door een mutatie in de genen voor eiwitten die normaal DNA repareren. In het onderzoek werden de eieren van Afrikaanse klauwkikkers gebruikt om te onderzoeken hoe de cellen zich kunnen vermeerderen als zij aangetast zijn met deze aandoening.
Raar, maar waar: vroeger werden klauwkikkers ook gebruikt als zwangerschapstest. De urine van een potentieel zwangere vrouw werd hierbij geïnjecteerd onder de huid van een vrouwelijke klauwkikker. Legde de kikker later eieren, zonder gepaard te hebben, dan zou de vrouw zwanger zijn.
In Nederland worden er jaarlijks ruim 2.800 dierproeven op klauwkikkers gedaan.
Kikkers
Misschien heb je het zelf ooit op school meegemaakt, of heb je het gezien op televisie: kikkers worden veel gebruikt in het onderwijs. Middelbare scholieren en studenten van onder andere de opleiding diergeneeskunde gebruiken kikkers om hun anatomische vaardigheden oefenen. Op kikkers zijn in 2021 (dit zijn de meest recente cijfers) geen dierproeven gedaan.
Salamanders
Je hebt vast en zeker ooit een filmpje of foto gezien van een salamander die een verloren staart liet terug groeien. Dit komt omdat de cellen, weefsels en organen van salamanders de ontbrekende en beschadigde onderdelen van hun lichaam opsporen. Vervolgens worden deze hervormt – ook wel regenereert. Hierdoor worden salamanders onder andere gebruikt in onderzoeken naar het regenereren van verloren weefsel. Het doel van dit onderzoek is het ontwikkelen van een behandeling voor een littekenvrije genezing na een operatie bij mensen.