Je denkt bij proefdieren misschien vooral aan kleine dieren als muizen en konijnen, maar ook geiten worden als proefdier gebruikt. In 2022 werden in Nederland 224 proeven gedaan op geiten, waarvan 197 voor gewrichtsonderzoek.
Waarom wordt de geit gebruikt?
Geiten worden vooral gebruikt in vergevorderd onderzoek. Dit betekent dat onderzoekers – voordat ze een aanvraag indienen voor vervolgonderzoek met geiten – vaak al onderzoek gedaan hebben met cellen in kweekschaaltjes en/of met kleine knaagdieren. Onderzoek met geiten is dan ‘de volgende stap’, waarin de dieren gebruikt worden om een implantaat of behandeling te testen.
In welke onderzoeken worden geiten gebruikt?
- Omdat de gewrichten van een geit qua grootte en samenstelling overeenkomen met die van mensen, worden ze meestal gebruikt in onderzoek naar gewrichtsaandoeningen.
- Omdat het makkelijk is om bij geiten bloed te prikken of een infuus aan te leggen, worden ze ook gebruikt in nieronderzoek.
- Omdat het hart van een geit relatief groot is, worden ze bovendien gebruikt bij het testen van mechanische apparatuur. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan hartpompen.
In welke onderzoeken worden geiten gebruikt?
De afgelopen jaren werden geiten in Nederland onder meer gebruikt in de volgende onderzoeken:
- Voor een onderzoek naar het opnieuw groeien van kraakbeen bij artrose, plaatsten onderzoekers onder narcose implantaten bij geiten. Zo’n operatie alleen is natuurlijk al behoorlijk stressvol, maar na afloop hadden de geiten ook nog eens veel pijn, verloren ze gewicht en waren ze minder mobiel.
- Onderzoekers testten op geiten verschillende implantaatvarianten die uiteindelijk mensen met kraakbeendefecten in de knie moeten gaan helpen. De operatie aan het kniegewricht die de geiten daarvoor ondergingen, zorgde voor stress en moeite met bewegen.
- In een onderzoek naar een behandeling voor slijtage van wervelkolomgewrichten, kregen geiten metalen staven in hun onderrug om botgroei te bevorderen. De ingrijpende operatie zorgde voor pijn en ongemak bij de geiten.
Verreweg de meeste geiten die proefdier zijn, worden gebruikt in gewrichtsonderzoek. Die geiten worden bijna altijd gedood, zodat onderzoekers het gewricht goed kunnen bestuderen.
Volgens het RIVM lijden in Nederland ongeveer 500.000 mensen aan artrose, 230.000 aan reumatoïde artritis, 420.000 aan jicht en nog zo’n 450.000 mensen aan andere gewrichtsaandoeningen. Door vergrijzing zullen deze aantallen de komende jaren waarschijnlijk alleen maar stijgen. Oftewel: onderzoek naar gewrichtsaandoeningen is hard nodig.
Geiten zijn geen mensen
Maar dat wil niet zeggen dat het gebruik van geiten in gewrichtsonderzoek dan maar geoorloofd is. Bovendien brengen wetenschappelijke experimenten met geiten een oplossing voor mensen lang niet altijd dichterbij. Want hoe erg de gewrichten van geiten qua grootte en samenstelling ook lijken op die van mensen, de verschillen zijn groter.
Zo is het gewicht van geiten verdeeld over vier poten in plaats van twee. Ook is het ziektebeeld anders: mensen krijgen te maken met gewrichtsproblemen, de gewrichten van de geiten in onderzoek worden bewust kapot gemaakt.
Het kan anders (en we zijn verder dan je denkt)
Gewrichten zijn een ingewikkeld stukje lichaam. Als onderzoeker wil je het liefst werken met een model waarin bot, kraakbeen, pezen, banden, tussenvloeistof, zenuwen en bloedvaten realistisch gecombineerd worden.
Geen makkelijke opgave, maar het goede nieuws is: de meeste van deze onderdelen zijn er al! Er zijn zelfs al onderzoekers die twee of meer van die onderdelen gecombineerd hebben op een chip.